вало́скі, -ая, -ае.
У выразе: валоскі арэх — грэцкі арэх.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вало́скі
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы
|
мн. |
| Н. |
Вало́скі |
| Р. |
Вало́сак
Вало́скаў |
| Д. |
Вало́скам |
| В. |
Вало́скі |
| Т. |
Вало́скамі |
| М. |
Вало́сках |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
вало́скі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
вало́скі |
вало́ская |
вало́скае |
вало́скія |
| Р. |
вало́скага |
вало́скай
вало́скае |
вало́скага |
вало́скіх |
| Д. |
вало́скаму |
вало́скай |
вало́скаму |
вало́скім |
| В. |
вало́скі (неадуш.)
вало́скага (адуш.) |
вало́скую |
вало́скае |
вало́скія (неадуш.)
вало́скіх (адуш.) |
| Т. |
вало́скім |
вало́скай
вало́скаю |
вало́скім |
вало́скімі |
| М. |
вало́скім |
вало́скай |
вало́скім |
вало́скіх |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
вало́скі: в. арэ́х гре́цкий оре́х
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вало́скі, ‑ая, ‑ае.
У выразе: валоскі арэх — тое, што і грэцкі арэх (гл. арэх).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вало́скі (прыметнік) ’адзнака авечак з густой і доўгай воўнай’ (Сцяшк. МГ); ’парода авечак’ (КЭС). Валоскі < валожскі, якое звязана з валах — старой назвай раманскіх народаў (Фасмер, 1, 345). Параўн. рус. волошский орех, бел. валоскі арэх, укр. волоський ’румынскі’.
Вало́скі (назоўнік). Гл. валасажар.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гре́цкий / гре́цкий оре́х грэ́цкі (вало́скі) арэ́х.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вало́жскі (баран) ’від буйнога барана’ (КТС). Да валахскі. Параўн. тлумачэнне Насовіча да слова валоскі ’тс’: «валахскі, з Валахіі» (Нас., 65). Фанетычная пераробка слова, магчыма, пад уплывам збліжэння з дзеясловам ва́лашыць, ва́лажыць, вало́жыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Валасажа́р ’сузор’е Вялікай Мядзведзіцы, Плеяды’ (Бяльк.). Іншыя назвы вісыжар, валоскі, валосны, стажары (гл.). Рус. волосожары, стожары, висожары, тул. сожар, сажар ’тс’, укр. волосожар, ц.-слав. власожельць, власожелишти, власожилишти, власожалицѧ ’тс’ (Сразн., 1, 270), серб.-харв. вла̏шићи ’тс’. Апошняе Міклашыч (394) звязвае з волох, влах, старой назвай раманскіх народаў. Наяўнасць назваў тыпу валоскі, валосны, рус. волосыни, ст.-рус. волосыни ’тс’ дало падставу звязаць назву сузор’я з волас (Праабражэнскі, 1, 93; Фасмер, 1, 343; Рудніцкі, 1, 469; Скок, 3, 609). Такім чынам, існавалі, відаць, дзве назвы Плеяды — ад волас і ад стажара (Фасмер, 3, 764), якія былі збліжаны і кантамінаваны. Вісыжар, магчыма, з’яўляецца другасным утварэннем, узнікшым у выніку змешвання валасы і вісы, віскі ’валасы на скронях’ (версія В. У. Мартынава).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)