ва́жыць, -жу, -жыш, -жыць; незак.
1. каго-што. Вызначаць вагу, узважваць.
В. збожжа.
2. Мець пэўную вагу (у 1 знач.).
Рыбіна важыць два кілаграмы.
|| наз. ва́жанне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ва́жыць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
ва́жу |
ва́жым |
| 2-я ас. |
ва́жыш |
ва́жыце |
| 3-я ас. |
ва́жыць |
ва́жаць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
ва́жыў |
ва́жылі |
| ж. |
ва́жыла |
| н. |
ва́жыла |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
ва́жачы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ва́жыць несов.
1. ве́шать, взве́шивать; отве́шивать;
в. багаж — ве́шать (взве́шивать) бага́ж;
2. (иметь какой-л. вес) ве́сить, тяну́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ва́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; незак.
1. каго-што. Вызначаць вагу; узважваць. Там.. [Толя] моўчкі важыў мяхі, браў мерку, высыпаў збожжа ў скрыню, рабіў запісы ў кнізе. Брыль.
2. Мець пэўную вагу. Важыў.. [зубр] больш за тысячу кілаграмаў, але быў, нягледзячы на сваю масіўнасць, вельмі шпаркі і спрытны ў руху. В. Вольскі.
3. Абл. Наважвацца, намервацца. Глядзіць — прывезлі тры цыстэрны, Шэсць грузавых, відаць, снарады. Што важыць вораг крыважэрны? Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ва́жыць ’вымяраць вагу’ і іншыя значэнні (БРС, Мал., Гарэц., Шпіл., Яруш., Грыг., Зн. дыс.), на падставе якіх утварыліся шматлікія лексемы; гл. важыльны, важок, важка, важнік, важное, важыўшчык, важыцца і інш., гл. таксама вага́. Польск. ważyć, чэш. vážiti, в.-луж. wažić, славац. vážit ’тс’. Рус. важить пераважна зах. (Даль, 1, 159–160). Паўдн.-слав. мовы дзеяслова з ж < г не ведаюць. Можна меркаваць, што ўсх.-слав. важыць — запазычанне з зах.-слав. моў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
важыць, зважваць, узважваць
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
нава́жыць¹, -ва́жу, -ва́жыш, -ва́жыць; зак., чаго.
Узважваючы, нарыхтаваць у якой-н. колькасці.
Н. тону бульбы.
|| незак. нава́жваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ве́шатьII несов. (взвешивать) ва́жыць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нава́жыць², -ва́жу, -ва́жыш, -ва́жыць; зак., з інф.
Намерыцца што-н. рабіць або зрабіць; вырашыць.
Н. правесці конкурс дзіцячых малюнкаў.
Н. перайсці на іншую работу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дава́жыць, -ва́жу, -ва́жыш, -ва́жыць; зак.
1. Закончыць узважванне чаго-н.
2. Важачы што-н., дадаць пэўную колькасць да поўнай вагі.
|| незак. дава́жваць, -ваю, -ваеш, -вае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)