бязду́мна
прыслоўе, утворана ад прыметніка
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| бязду́мна |
бязду́мней |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
бязду́мна нареч. безду́мно
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бязду́мна-даве́рлівы
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
бязду́мна-даве́рлівы |
бязду́мна-даве́рлівая |
бязду́мна-даве́рлівае |
бязду́мна-даве́рлівыя |
| Р. |
бязду́мна-даве́рлівага |
бязду́мна-даве́рлівай
бязду́мна-даве́рлівае |
бязду́мна-даве́рлівага |
бязду́мна-даве́рлівых |
| Д. |
бязду́мна-даве́рліваму |
бязду́мна-даве́рлівай |
бязду́мна-даве́рліваму |
бязду́мна-даве́рлівым |
| В. |
бязду́мна-даве́рлівы (неадуш.)
бязду́мна-даве́рлівага (адуш.) |
бязду́мна-даве́рлівую |
бязду́мна-даве́рлівае |
бязду́мна-даве́рлівыя (неадуш.)
бязду́мна-даве́рлівых (адуш.) |
| Т. |
бязду́мна-даве́рлівым |
бязду́мна-даве́рлівай
бязду́мна-даве́рліваю |
бязду́мна-даве́рлівым |
бязду́мна-даве́рлівымі |
| М. |
бязду́мна-даве́рлівым |
бязду́мна-даве́рлівай |
бязду́мна-даве́рлівым |
бязду́мна-даве́рлівых |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
безду́мно нареч. бязду́мна;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
марыяне́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.
1. Лялька, якой кіруе акцёр пры дапамозе спецыяльнага прыстасавання.
Тэатр марыянетак.
2. перан. Пра чалавека, урад, які бяздумна дзейнічае па ўказцы, па волі іншых.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шалабо́ніць
‘паводзіць сябе бяздумна, неразумна’
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
шалабо́ню |
шалабо́нім |
| 2-я ас. |
шалабо́ніш |
шалабо́ніце |
| 3-я ас. |
шалабо́ніць |
шалабо́няць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
шалабо́ніў |
шалабо́нілі |
| ж. |
шалабо́ніла |
| н. |
шалабо́ніла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
шалабо́нь |
шалабо́ньце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
шалабо́нячы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
скачы́ха, ‑і, ДМ ‑чысе, ж.
Абл. Блыха. [Шыманскі і Кулік] леглі на сена і бяздумна ляжалі, але доўга ляжаць не давялося, апанавала скачыхі. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разява́ка, -і, ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -ва́цы, Т-ай (-аю), ж., мн. -і, -ва́к (разм.).
1. Той, хто бяздумна, рассеяна прыглядаецца да чаго-н.
Каля вітрыны збіраліся разявакі.
2. Тое, што і разява.
Згубіў грошы, р.!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
трафарэ́т, -а і -у, М -рэ́це, мн. -ы, -аў, м.
1. -а. Пласцінка з прарэзанымі знакамі, малюнкамі, прызначанымі для ўзнаўлення.
Чарціць па трафарэце.
2. -а. Знакі, малюнкі, нанесеныя пры дапамозе такой пласцінкі.
3. -у, перан. Раз і назаўсёды прыняты ўзор чаго-н., якога бяздумна прытрымліваюцца; шаблон (у 2 знач.).
Мысліць па трафарэце.
|| прым. трафарэ́тны, -ая, -ае.
Трафарэтнае рашэнне; наз. трафарэ́тнасць, -і, ж. (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Дурэ́ць ’дурэць’. Рус. дуре́ть, укр. дурі́ти ’тс’, польск. durzeć ’упадаць у задуменнасць і да т. п.’, чэш. duřeti ’быць у збянтэжанасці, глядзець азадачана’, славен. duréti ’тупа, бяздумна глядзець’ (гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 160–161, але без бел. матэрыялу). Прасл. *durěti звязана з прасл. *dur‑ (гл. дурны́).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)