буто́н
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
буто́н |
буто́ны |
| Р. |
буто́на |
буто́наў |
| Д. |
буто́ну |
буто́нам |
| В. |
буто́н |
буто́ны |
| Т. |
буто́нам |
буто́намі |
| М. |
буто́не |
буто́нах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
буто́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
Пупышка кветкі.
Бутоны цюльпанаў.
|| прым. буто́нны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гваздзі́ка, -і, ДМ -дзіцы, ж., зб.
Высушаныя бутоны гваздзіковага дрэва, якія выкарыстоўваюцца як прыправа.
|| прым. гваздзіко́вы, -ая, -ае.
Г. алей.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бутаніза́цыя, ‑і, ж.
Фаза развіцця раслін, калі закладваюцца бутоны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гваздзі́ка, ‑і, ДМ ‑дзіцы, ж., зб.
Высушаныя бутоны кветак гваздзіковага дрэва, якія скарыстоўваюцца як прыправа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
буто́н, ‑а, м.
Пупышка кветкі; кветка, якая яшчэ не распусцілася. Ты ведаеш апавяданне са школьнай хрэстаматыі, як хлопчык раскрываў пупышкі, бутоны кветак, каб яны хутчэй зацвілі на клумбе. Колас. Раптам Антосю кінуўся ў вочы цэлы рад яблынь, на якіх дзе-нідзе пачыналі раскрывацца ружовыя бутоны. Стаховіч.
[Фр. bouton.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Папу́ха ’почкі на дрэвах, бутоны кветак’ (ТС), папушынка ’почка’ (Шат.). Не зусім ясна. Відаць, з пупышка ’почка’ пад уплывам папуша.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бабек польны ’расліна Oenothera biennis L., асліннік двухгадовы’ (Кіс.). Паходжанне назвы няяснае. Магчыма, запазычанне. Але не выключаецца сувязь з баб- ’круглы прадмет’ (гл.): кветкі цэлы дзень закрытыя і нагадваюць бутоны (параўн. Махэк, Jména rostl., 150).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
звано́чак, ‑чка, м.
1. Памянш. да званок (у 1 знач.); невялікі званок.
2. Разм. толькі мн. (звано́чкі, ‑аў). Травяністая расліна сямейства званочкавых з блакітнымі або цёмна-сінімі кветкамі, падобнымі на званок. Пагойдвалася на тонкіх ножках густа-блакітныя бутоны званочкаў. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разбу́хлы, ‑ая, ‑ае.
1. Які павялічыўся ў аб’ёме, набраўшыся вільгаці; разбраклы. Адной ноччу, па-веснавому цёмнай, бяззорнай, мы пакінулі акопы і пайшлі на захад па лясных разбухлых дарогах. Хомчанка. // Які наліўся сокам; набухлы. Разбухлыя бутоны.
2. перан. Непамерна павялічаны; раздуты. Разбухлыя штаты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)