бурката́ць, -качу́, -ко́чаш, -ко́ча; -качы́; незак. (разм.).
1. Тое, што і буркаваць.
Голуб буркоча.
2. што і без дап. Бурчаць, мармытаць.
Б. сабе пад нос.
|| наз. бурката́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бурката́ць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
буркачу́ |
бурко́чам |
| 2-я ас. |
бурко́чаш |
бурко́чаце |
| 3-я ас. |
бурко́ча |
бурко́чуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
бурката́ў |
бурката́лі |
| ж. |
бурката́ла |
| н. |
бурката́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
буркачы́ |
буркачы́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
бурко́чучы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
бурката́ць несов. воркова́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бурката́ць, ‑качу, ‑кочаш, ‑коча; незак.
Разм.
1. Тое, што і буркаваць. Голуб .. нешта буркатаў галубцы. Сабаленка.
2. што і без дап. Бурчаць, мурлыкаць. Шафёр нешта буркатаў сабе пад нос. Кавалёў.
3. Грукатаць, тарахцець (пра гукі машыны ў часе работы). Блішчалі на пагорках у вёсках агні, на палях сям-там буркаталі трактары. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
буркату́н, ‑а, м.
Той, хто любіць буркатаць, дакучае буркатнёй.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бурката́нне, ‑я, н.
Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. буркатаць, а таксама гукі гэтага дзеяння; буркатня.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
урча́ть несов. (ворчать) бурча́ць; (ворковать) буркава́ць; (рокотать) бурката́ць; (журчать) журча́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Бу́ркаць, буркава́ць, бурката́ць. Гл. бурча́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бу́хтавіца ’гразкае месца на балоце’ (пруж., Яшкін), бу́хтовыца ’тс’ (пруж., Талстой, Геогр., 184), бу́хтавыця ’рэдкая гразь’ (Клім.). Талстой, там жа, звязвае з бел. бухто́рыць ’непамерна ліць вадкасць’. Аднак можна прама звязаць з бухцець ’буркатаць’ (як і бу́хта ’глыбокае месца ў рацэ’). Гл. Краўчук, БЛ, 1975, 7, 68.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мя́мліць ’невыразна і вяла гаварыць’, ’павольна жаваць’, ’павольна рабіць што-небудзь’ (ТСБМ, Нас.), мемло́ ’мямля’ (ТС); мя́млік ’павольны, марудны ў рабоце’ (Нас.), мя́мля ’вялы, нерашучы чалавек’ (ТСБМ, Касп.). Рус. паўн.-зах. мя́млить, мямля́ть, мя́мля, мямлю́й ’тс’. Паводле Фасмера (3, 30), гукапераймальнае, як і чэш. mumlali ’буркатаць’, славен. memljáti momljáti ’мармытаць, гаварыць незразумелае’, ’жаваць з цяжкасцю’, лат. męmulis, літ. memeris ’заіка’, хец. mema‑ ’гаварыць’. Параўн. таксама му́мляць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)