брыка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каго (разм.).
Біць, удараць заднімі нагамі (пра капытных жывёл).
|| аднакр. брыкну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
брыка́ць несов. ляга́ть, брыка́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
брыка́ць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
брыка́ю |
брыка́ем |
| 2-я ас. |
брыка́еш |
брыка́еце |
| 3-я ас. |
брыка́е |
брыка́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
брыка́ў |
брыка́лі |
| ж. |
брыка́ла |
| н. |
брыка́ла |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
брыка́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
бры́каць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
бры́каю |
бры́каем |
| 2-я ас. |
бры́каеш |
бры́каеце |
| 3-я ас. |
бры́кае |
бры́каюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
бры́каў |
бры́калі |
| ж. |
бры́кала |
| н. |
бры́кала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
бры́кай |
бры́кайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
бры́каючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
бры́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Ускідваць нагамі. З двароў выбягалі жарабкі, люта ржалі, выбіліся, брыкалі маладымі дужымі нагамі, нястрымна гойсалі па вуліцы. Хомчанка. // Бегаць, пабрыкваючы. Конь брыкае па агародзе. // Рабіць рэзкія рухі, дрыгаць нагамі. Пад палком брыкала ў саломцы цялё. Гарэцкі.
брыка́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е; незак., каго.
Разм. Біць, удараць задняй нагой, заднімі нагамі (пра капытных жывёлін). Карова вельмі дачку любіла: Не брыкала яе, хвастом не біла. Бічэль-Загнетава.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Брыка́ць, брыка́цца. Рус. брыка́ть, -ся (дыял. брыка́ть кідаць’), укр. брика́ти, -ся, польск. brykać. Слав. (дыял.) *brykati ’тс’ (таксама, можа, ’кідаць’). Слаўскі (1, 45) лічыць, што гэта, магчыма, ітэратыў да *brъkati ’брыкаць, кідаць і да т. п.’ (параўн. славен. bȓkati, серб.-харв. бр́кати). Іншыя версіі не вельмі пэўныя. Бернекер, 93; Брукнер, 43; Праабражэнскі, 1, 48; Фасмер, 1, 222; Слаўскі, 1, 45.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
брыка́ть несов. брыка́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
брыка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.
1. Пра капытных: біць нагамі, брыкаць.
Конь брыкаецца.
2. перан. Упарціцца, упірацца (разм.).
З ім гаворыш, а ён брыкаецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бры́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Разм.
1. Аднакр. да бры́каць.
2. Тое, што і брыкнуцца.
брыкну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Аднакр. да брыка́ць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
брыка́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. брыкаць, брыкацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)