брыка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каго (разм.).

Біць, удараць заднімі нагамі (пра капытных жывёл).

|| аднакр. брыкну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

брыка́ць несов. ляга́ть, брыка́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

брыка́ць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. брыка́ю брыка́ем
2-я ас. брыка́еш брыка́еце
3-я ас. брыка́е брыка́юць
Прошлы час
м. брыка́ў брыка́лі
ж. брыка́ла
н. брыка́ла
Дзеепрыслоўе
цяп. час брыка́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

бры́каць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. бры́каю бры́каем
2-я ас. бры́каеш бры́каеце
3-я ас. бры́кае бры́каюць
Прошлы час
м. бры́каў бры́калі
ж. бры́кала
н. бры́кала
Загадны лад
2-я ас. бры́кай бры́кайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час бры́каючы

Крыніцы: dzsl2007, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

бры́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Ускідваць нагамі. З двароў выбягалі жарабкі, люта ржалі, выбіліся, брыкалі маладымі дужымі нагамі, нястрымна гойсалі па вуліцы. Хомчанка. // Бегаць, пабрыкваючы. Конь брыкае па агародзе. // Рабіць рэзкія рухі, дрыгаць нагамі. Пад палком брыкала ў саломцы цялё. Гарэцкі.

брыка́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е; незак., каго.

Разм. Біць, удараць задняй нагой, заднімі нагамі (пра капытных жывёлін). Карова вельмі дачку любіла: Не брыкала яе, хвастом не біла. Бічэль-Загнетава.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Брыка́ць, брыка́цца. Рус. брыка́ть, -ся (дыял. брыка́ть кідаць’), укр. брика́ти, -ся, польск. brykać. Слав. (дыял.) *brykati ’тс’ (таксама, можа, ’кідаць’). Слаўскі (1, 45) лічыць, што гэта, магчыма, ітэратыў да *brъkati ’брыкаць, кідаць і да т. п.’ (параўн. славен. bȓkati, серб.-харв. бр́кати). Іншыя версіі не вельмі пэўныя. Бернекер, 93; Брукнер, 43; Праабражэнскі, 1, 48; Фасмер, 1, 222; Слаўскі, 1, 45.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

брыка́цца, брыка́ць

1. (пра жывёл) (hínten) áusschlagen* vi;

2. (пра дзіця) strámpeln vi;

3. (упірацца) störrisch sein, sich auf etw. (A) verstéifen; bócken vi, bóckig sein

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

брыка́ть несов. брыка́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

брыка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. Пра капытных: біць нагамі, брыкаць.

Конь брыкаецца.

2. перан. Упарціцца, упірацца (разм.).

З ім гаворыш, а ён брыкаецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бры́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Разм.

1. Аднакр. да бры́каць.

2. Тое, што і брыкнуцца.

брыкну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Аднакр. да брыка́ць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)