браха́ць, брашу́, бро́шаш, брэ́ша; брашы́; незак.
1. Падаваць адрывістыя гукі, гаўкаць (пра сабак і пад.).
2. перан. Хлусіць, маніць (разм.).
Брэшуць плеткары.
|| наз. браха́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
браха́ць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
брашу́ |
брэ́шам |
| 2-я ас. |
брэ́шаш |
брэ́шаце |
| 3-я ас. |
брэ́ша |
брэ́шуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
браха́ў |
браха́лі |
| ж. |
браха́ла |
| н. |
браха́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
брашы́ |
брашы́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
брэ́шучы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
браха́ць несов.
1. (о собаке) ла́ять;
2. перен., разг., пренебр. лгать, врать, прост. бреха́ть; клевета́ть; нагова́ривать, огова́ривать;
3. перен., груб. болта́ть, чеса́ть языки́;
◊ б. на лес — броса́ть слова́ на ве́тер;
на саба́к б. — болта́ть на ве́тер
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
браха́ць, брашу, брэшаш, брэша; незак.
1. Падаваць адрывістыя гукі (пра сабаку, ліса і некаторых іншых звяроў); гаўкаць. Дзесьці далёка брахаў сабака, піснула палявая мыш. Чорны. Яшчэ нават не вельмі позна — у хатах, мусіць, гараць яшчэ агні, на вуліцах сярдзіта брэшуць і выюць сабакі. Якімовіч.
2. перан. Разм. Ілгаць, хлусіць, маніць; паклёпнічаць, нагаворваць, абгаворваць. У Алёнкі пратэст з душы выбіваецца. Хочацца голасна сказаць усім гэтым плеткарам, што яны лгуць, брэшуць! Колас. — Чаго гэта мне брахаць? — націскае плячамі Пеця і падае Вольцы парожнія вёдры. — Я, канешне, мог памыліцца — гэта іншая справа, а брахаць... Вось што: гэта можам праверыць. Ракітны.
3. перан. Груб. Балбатаць, малоць языком, пустасловіць. А так Марцін спявае, брэша з хлопцамі.. — «вясёлы, жыццёвы дзядзька». Брыль. // Гаварыць непрыстойнае. Дня няма, Каб зранку.. [Кузьма] не наліваўся. ..Ідзе па вуліцы, шуміць, Бушуе, брэша і хаміць. Корбан.
•••
На ваду брахаць — прагна, многа, бясконца піць.
На пень брахаць — гаварыць непрыстойнасці, неразумнае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Браха́ць ’гаварыць няпраўду; гаўкаць’. Ст.-рус., ст.-слав. брехати ’гаўкаць’, рус. бреха́ть, укр. бреха́ти, польск. brzechać ’тс’, славац. brechať ’тс’, балг. брехам ’сапці; рассмяяцца’, серб.-харв. брѐхати, ’сапці, кашляць’ і г. д. Слав. brechati (можа, гукапераймальнае). Лічаць роднасным з лат. brèkt ’крычаць, плакаць’, ст.-в.-ням. braht ’шум’, англ. (to) bark ’гаўкаць’ і г. д. Бернекер, 83–84; Праабражэнскі, 1, 45; Фасмер, 1, 213; БЕР, 1, 78; Махэк₂, 66.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
брахаць, гаўкаць, цяўкаць, залягацца, екатаць, яхкаць □ залівацца брэхам
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
забраха́ць, -рашу́, -рэ́шаш, -рэ́ша; -рашы́; зак.
Пачаць брахаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бреха́ть несов., обл., прост.
1. (лаять) браха́ць;
2. (врать) браха́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разбраха́цца, -брэ́шацца; -брашы́ся; зак. (разм.).
Пачаць доўга і моцна брахаць.
Нешта ўночы разбрахаліся сабакі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ла́ять несов. браха́ць; (тявкать) га́ўкаць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)