бо́ўтаць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).
1. Памешваць, рухаць чым-н. у вадкасці.
Б. апалонікам.
Б. вяслом.
2. чым. Рабіць рухі з боку ў бок ці ўзад і ўперад.
Б. нагамі.
|| зак. і аднакр. бо́ўтнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
|| наз. бо́ўтанне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бо́ўтаць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
бо́ўтаю |
бо́ўтаем |
| 2-я ас. |
бо́ўтаеш |
бо́ўтаеце |
| 3-я ас. |
бо́ўтае |
бо́ўтаюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
бо́ўтаў |
бо́ўталі |
| ж. |
бо́ўтала |
| н. |
бо́ўтала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
бо́ўтай |
бо́ўтайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
бо́ўтаючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
бо́ўтаць несов.
1. (жидкость) болта́ть; взба́лтывать;
б. міксту́ру — взба́лтывать миксту́ру;
б. лы́жкай — болта́ть ло́жкой;
2. (ударять по воде) плеска́ть;
не ~тай вёсламі — не плещи́ вёслами
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бо́ўтаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм.
1. Рухаць чым‑н. у вадкасці; мяшаць, перамешваць што‑н. вадкае; плюхаць. Ціха ля агню, толькі трашчыць вогнішча ды ў лозах у вадзе, што злецілася, боўтае рыба. Пташнікаў. На ім [ўслоне] стаяла дзежка цеста, І апалонік то і дзела Па дзежцы боўтаў жвава, смела. Колас. Лыжкаю, якую бывалыя рукі лыкам прывязалі да галінкі, .. [Пархвеныч] боўтае ў вядзёрку, збірае накіп з юшкі. Накіпу ўжо і няма, а ён усё боўтае ды боўтае лыжкаю. Карамазаў.
2. чым. Рабіць рухі чым‑н. звешаным. Падлубны ціхенька пасвістваў, боўтаючы нагамі пад лавай. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бо́ўтаць (у розных значэннях; БРС, Янк. II, Бір. Дзярж., Шат.). Рус. болта́ть, укр. бо́вта́ти, польск. bełtać. Слав. bъlt‑ або bьlt‑. Сюды таксама адносяцца баўта́ць ’боўтаць’ (Нас., Касп.), баўця́к ’рыбная сець’ (Касп.), а таксама балта́ць (Шат.), балты́ш ’палка, якою заганяюць рыбу ў сець’ (Шат.). Гэтыя апошнія формы маюць ‑л‑ (замест ‑ў‑), якое сустракаецца на ўсходзе Беларусі. Лічыцца гукапераймальным словам. Параўн. ням. poltern ’стукаць’, літ. bildė́ti ’шумець, грымець’ і г. д. Бернекер, 118; Праабражэнскі, 1, 35; Брукнер, 20; Слаўскі, 1, 30; Фасмер, 1, 190.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
взба́лтывать несов. бо́ўтаць, узбо́ўтваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
болтыха́ть несов., прост. бо́ўтаць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бо́ўтанне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. боўтаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
забо́ўтаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Пачаць боўтаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бо́тать несов., рыб., обл. бо́ўтаць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)