бо́й
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
бо́й |
баі́ |
| Р. |
бо́ю |
баёў |
| Д. |
бо́ю |
бая́м |
| В. |
бо́й |
баі́ |
| Т. |
бо́ем |
бая́мі |
| М. |
баі́ |
бая́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
бой, бо́ю, мн. баі́, баёў, м.
1. гл. біць.
2. Узброенае сутыкненне, бітва.
Наступальны б.
3. Барацьба, спартыўнае спаборніцтва.
Кулачны б.
4. перан. Змаганне з тым, што перашкаджае ў жыцці і працы.
Б. з недахопамі.
5. зб. Біты посуд, шкло і пад.
Цагляны б.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бой (род. бо́ю) м.
I в разн. знач. бой;
абаро́нчы б. — оборони́тельный бой;
наступа́льны б. — наступа́тельный бой;
сустрэ́чны б. — встре́чный бой;
даць б. — дать бой;
прыня́ць б. — приня́ть бой;
узя́ць без бо́ю — взять без бо́я;
б. гадзі́нніка — бой часо́в;
у стрэ́льбы пра́вільны б. — у ружья́ пра́вильный бой;
б. бараба́на — бой бараба́на;
◊ бой-ба́ба — бой-ба́ба;
бо́ем спра́вы не нала́дзіш — посл. бо́ем де́ла не испра́вишь
II (битое стекло, посуда и т.п.) бой
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бойI м.
1. бой, род. бо́ю м.;
оборони́тельный бой абаро́нчы бой;
наступа́тельный бой наступа́льны бой;
кла́ссовые бои́ кла́савыя баі́;
ввести́ в бой уве́сці ў бой;
дать бой даць бой;
приня́ть бой прыня́ць бой;
взять без бо́я узя́ць без бо́ю;
2. (сигнал ударами) бой, род. бо́ю м.;
бой часо́в бой гадзі́нніка;
бой бараба́на бой бараба́на;
3. (убой скота на мясо) забо́й, -бо́ю м., рэза́нне, -ння ср., зарэ́з, -зу м.; (свиней) кало́нне, -ння ср.;
◊
взять с бо́ю узя́ць з бо́ю;
бить сме́ртным бо́ем біць смяро́тным бо́ем.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бойII (битое стекло, посуда и т. д.) бой, род. бо́ю м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бо́й, бо́ю, М у баі́; мн. баі́, баёў; м.
1. Дзеянне паводле дзеясл. біцца (у 1 знач.); бітва, змаганне. Наступальны бой. Сустрэчны бой. Рукапашны бой. Поле бою. Разведка боем. Весці бой. Прыняць бой. □ Не паспеў Шутаў дапытаць палонных, як на паўднёвым баку [вёскі] узгарэўся бой. Мележ. У небе натужліва вылі і звінелі маторы, трашчалі кулямёты: недзе за хмарамі і дымам ішоў паветраны бой. Шамякін. Натапырыўшы пер’е.. [вераб’іха] падрыхтавалася да бою. Шуцько.
2. Барацьба, спаборніцтва. Кулачны бой. Бой быкоў. // перан. Барацьба з чым‑н., што перашкаджае ў жыцці, у працы. Тут моладзь з багнай бой вядзе. Смагаровіч.
3. Разм. Дзеянне паводле дзеясл. біць (у 7, 9 знач.). Стрэльба дакладнага бою. Барабанны бой. Бой курантаў.
4. зб. Разбітая, расколатая на кавалкі шкляная, гліняная і інш. пасуда, разбітыя прадметы.
•••
Бой-баба гл. баба.
Браць (узяць) з бою (боем) гл. браць.
Даць (даваць) бой гл. даць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бой у розных значэннях ’бітва і г. д.’ Рус. бой, укр. бій, польск. bój, чэш. boj, балг. бой, серб.-харв. бо̑ј і г. д. Прасл. bojь. Аблаутная форма да прасл. дзеяслова *biti ’біць’ (гл.; там і літ-ра).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бой-ба́ба
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
бой-ба́ба |
бой-ба́бы |
| Р. |
бой-ба́бы |
бой-ба́б |
| Д. |
бой-ба́бе |
бой-ба́бам |
| В. |
бой-ба́бу |
бой-ба́б |
| Т. |
бой-ба́бай
бой-ба́баю |
бой-ба́бамі |
| М. |
бой-ба́бе |
бой-ба́бах |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
бой, бітва; баталія, сеча (уст.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
бой-ба́ба прост. гром-ба́ба, -бы ж., бой-ба́ба, -бы ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)