бе́лка
назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
бе́лка |
бе́лкі |
| Р. |
бе́лкі |
бе́лак |
| Д. |
бе́лцы |
бе́лкам |
| В. |
бе́лку |
бе́лак |
| Т. |
бе́лкай
бе́лкаю |
бе́лкамі |
| М. |
бе́лцы |
бе́лках |
Крыніцы:
krapivabr2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бе́лка ж., зоол. (и пушнина) бе́лка;
б. сядзе́ла на дрэ́ве — бе́лка сиде́ла на де́реве;
фу́тра з бе́лкі — шу́ба из бе́лки;
◊ абадра́ць як ~ку — ободра́ть как бе́лку;
круці́цца як б. ў ко́ле — верте́ться как бе́лка в колесе́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Бе́лка 1 ’вавёрка’ (БРС, Шат.). Рус. бе́лка, укр. бі́лка. Ст.-рус. формы былі бѣла, бѣла вѣверица ’белая белка’. Гэта даводзіць, што бѣлъка — утварэнне ад bělъ ’белы’. Першапачаткова назва адносілася, відаць, толькі да рэдкіх і вельмі каштоўных белых белак. Гл. Сабалеўскі, РФВ, 67, 214 і наст.; Фасмер, ZfslPh, 1, 152; Фасмер, 1, 148; Бернекер, 56; Шанскі, 1, Б, 86.
Бе́лка 2 ’нягразкае балота, якое зарасло травой’ (Яшкін). Як і бель (гл.), вытворнае ад bělъ ’белы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вавёрка ж. (зверёк и его мех) бе́лка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вы́скачка (БРС, Яруш.), вы́скычка ’бег з падскокам’ (Бяльк.). Рус. вы́скочка ’выскачка’, укр. ви́скічка ’белка’. Ад выскачыць з суф. ‑к‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вавёрка, белка; векша (абл.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
Бель ’балоцісты луг, поплаў, нягразкае балота, забалочанае нізкае месца і г. д.’ (усх.-палес., паўн.-зах. бел., гл. Яшкін, Талстой, Геогр., 189–190), таксама бе́лька, польск. biel, biela, bielnik. Лічыцца, што гэта вытворнае ад bělъ ’белы’ (г. зн. першапачаткова ’балота, луг белаватага колеру’). Гл. Машынскі, Uwagi, 2–3; Талстой, Геогр., 189 (там і іншая літ-pa). Параўн. бе́лка 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ручны́ в разн. знач. ручно́й;
~на́я пра́ца — ручно́й труд;
р. гадзі́ннік — ручны́е часы́;
~ная вавёрка — ручна́я бе́лка;
р. бага́ж — ручно́й бага́ж
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аддзялі́цца сов.
1. в разн. знач. отдели́ться;
жаўто́к ~лі́ўся ад бялка́ — желто́к отдели́лся от белка́;
не́калькі чалаве́к ~лі́лася ад кало́ны — не́сколько челове́к отдели́лось от коло́нны;
сын ~лі́ўся ад ба́цькі — сын отдели́лся от отца́;
2. отдели́ться, отсоедини́ться, отчлени́ться;
паўво́страў ~лі́ўся ад мацерыка́ — полуо́стров отдели́лся (отсоедини́лся, отчлени́лся) от материка́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)