бало́н
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
бало́н |
бало́ны |
| Р. |
бало́на |
бало́наў |
| Д. |
бало́ну |
бало́нам |
| В. |
бало́н |
бало́ны |
| Т. |
бало́нам |
бало́намі |
| М. |
бало́не |
бало́нах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
бало́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Спецыяльная пасудзіна для вадкасцей ці газаў.
Газавы б.
2. Гумавая аўтамабільная або іншая камера, якая напаўняецца паветрам.
Залатаны б.
3. Абалонка аэрастата, дырыжабля, якая напаўняецца газам (спец.).
|| памянш. бало́нчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).
|| прым. бало́нны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бало́н м., в разн. знач. балло́н;
га́завы б. — га́зовый балло́н;
б.-зонд — балло́н-зонд;
б. спусці́ў паве́тра — балло́н спусти́л во́здух
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бало́н, ‑а, м.
1. Металічная, шкляная або гумавая пасудзіна для газаў ці вадкасці. На вадзе, крокаў за дзесяць ад берага, пагойдвалася паміж абшарпаных пантонаў чырвоныя балоны земснарада. Чыгрынаў.
2. Гумавая аўтамабільная і інш. камера, якая напаўняецца паветрам. Шафёр выскачыў з машыны і заклапочана стукаў наском чаравіка па залатаных балонах. Шамякін.
3. Газанепранікальная абалонка аэрастата, дырыжабля і інш.
[Фр. ballon.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бало́н. Рус. балло́н, укр. бало́н. Запазычанне з франц. ballon < італ. ballone. Фасмер, 1, 117; Шанскі, 1, Б, 26. Параўн. балён.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бало́на
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
бало́на |
бало́ны |
| Р. |
бало́ны |
бало́н |
| Д. |
бало́не |
бало́нам |
| В. |
бало́ну |
бало́ны |
| Т. |
бало́най
бало́наю |
бало́намі |
| М. |
бало́не |
бало́нах |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
газабало́н, ‑а, м.
Балон, у якім захоўваецца гаручы газ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перапо́ўніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.
Напоўніць, запоўніць звыш меры. Перапоўніць балон газам. Перапоўніць засекі збожжам. □ Шумны і бесклапотны натоўп перапоўніў.. тэатр. Мікуліч. // перан. Поўнасцю ахапіць, празмерна напоўніць якімі‑н. пачуццямі, перажываннямі і пад. Крыўда і пакуты перапоўнілі Міхаськаву цярплівасць. Якімовіч. Крывавая трагедыя ў Рассеках узварухнула, перапоўніла жахам навакольныя вёскі. Асіпенка.
•••
Перапоўніць чашу (цярпення) — пазбавіць сіл, магчымасці цярпець, выносіць што‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
слой 1, ‑я; мн. слаі, ‑ёў; м.
1. Маса якога‑н. рэчыва, якая пакрывае паверхню чаго‑н., або пласт чаго‑н., размешчаны паміж іншымі такімі пластамі. Слой лёду. Слой тлушчу. Слой драўніны. Слаі атмасферы. □ Тоўсты слой моху-тарфяніку зялёным кажухом пакрываў балота. Ваданосаў. // перан. Тое, што наслойваецца на што‑н. Выпадак за выпадкам, нязначным, дробныя, пластуюцца яны і складаюць моцныя слаі жыцця. Гартны.
2. Група людзей, аднародная па сацыяльных, культурных і пад. прыметах. У рэвалюцыйным лагеры мы бачым людзей розных слаёў грамадства. Хромчанка.
•••
Культурны слой зямлі — слой зямлі, які ўтвараецца з арганічных і іншых рэштак на месцах пасяленняў чалавека.
слой 2, ‑я, м.
Вялікі слоік. Распачаў тут доктар лекі: Апарацік выняў нейкі, — Трубак, шрубак там мільён, А да іх яшчэ балон. У Хвядосаў труп застылы Ён бальзам уліў у жылы, Слой шкляны сказаў падаць, Стаў за хворым наглядаць. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)