ахрысці́ць, ахрышчу́, ахры́сціш, ахры́сціць; ахры́шчаны; зак., каго-што.
1. гл. хрысціць.
2. кім-чым. Тое, што і абазваць (разм., жарт.).
За доўгі нос яго ахрысцілі насачом.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ахрысці́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
ахрышчу́ |
ахры́сцім |
| 2-я ас. |
ахры́сціш |
ахры́сціце |
| 3-я ас. |
ахры́сціць |
ахры́сцяць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
ахрысці́ў |
ахрысці́лі |
| ж. |
ахрысці́ла |
| н. |
ахрысці́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
ахрысці́ |
ахрысці́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
ахрысці́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ахрысці́ць сов., в разн. знач. окрести́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ахрысці́ць, ахрышчу, ахрысціш, ахрысціць; зак., каго-што.
1. Выканаць абрад хрышчэння над кім‑н.
2. Перажагнаць каго‑, што‑н., зрабіць знак крыжа над кім‑, чым‑н. Зірні на луг прад навальніцай, Калі крыжастай бліскавіцай У страсе твар ахрысціць хмара... Колас.
3. перан.; кім-чым. Разм. Даць каму‑, чаму‑н. імя, назву, мянушку. «Кацюша» — так ахрысцілі дапоўненую цвіком і лапаткай гарматку. Брыль. — Якіх толькі прозвішчаў на свеце не бывае, а вось Плаксаў не чуў. Чаму ж гэта так вёску ахрысцілі і людзей Плаксамі празвалі? — пацікавіўся Рыгор Васільевіч. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хрысці́ць, хрышчу́, хры́сціш, хры́сціць; хрысці́; хры́шчаны; незак., каго-што.
1. Спраўляць над кім-н. царкоўны абрад хрышчэння.
Х. дзяцей.
2. Быць хросным бацькам або хроснай маці.
3. Рабіць знак крыжа (у 3 знач.) на кім-, чым-н.
4. Даваць мянушку (разм.).
5. Біць, хвастаць (разм.).
Х. дубцом па спіне.
◊
Не дзяцей хрысціць каму з кім (разм.) — не мець інтарэсу да каго-н., не жадаць мець справы з кім-н.
|| зак. ахрысці́ць, ахрышчу́, ахры́сціш, ахры́сціць; ахрысці́; ахры́шчаны (да 1, 2, 4 і 5 знач.), пахрысці́ць, пахрышчу́, пахры́сціш, пахры́сціць; пахрысці́; пахры́шчаны (да 1 і 2 знач.) і перахрысці́ць, -хрышчу́, -хры́сціш, -хры́сціць; -хрысці́; -хры́шчаны (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ахры́шчаны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад ахрысціць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
окрести́ть сов., в разн. знач. ахрысці́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
покрести́ть сов.
1. пахрысці́ць, перахрысці́ць;
покрести́ть кресто́м пахрысці́ць (перахрысці́ць) кры́жам;
2. разг. ахрысці́ць;
покрести́ть в це́ркви ахрысці́ць у царкве́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вы́ксціць ’ахрысціць’ (Нас.). Паланізаваная форма з вы́крэсціць ’тс’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перахрысці́ць, ‑хрышчу, ‑хрысціш, ‑хрысціць; зак., каго-што.
1. Зрабіць рукой знак крыжа над кім‑, чым‑н. Андрэй нахіліўся над бацькам. Стары перахрысціў яго тры разы, абняў за шыю і пацалаваў. Чарнышэвіч.
2. Выканаць абрад хрышчэння, ахрысціць. Ну, бацюшка перахрысціў малога, пачалі дамаўляцца наконт платы. Кірэйчык. Пайшоў дзед да папа, каб сына перахрысціў. Якімовіч.
3. Ахрысціць пры пераходзе ў іншую хрысціянскую веру.
4. Разм. Даць новае імя, назву, мянушку. Макар Міхайлавіч чалавек высокага росту, шыракаплечы. Калі ён быў маладзейшы, у гаражы неяк яго перахрысцілі на Паўтара Макара. Мяжэвіч.
5. Разм. Вельмі моцна ўдарыць каго‑н. Перахрысціць бізуном.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)