атэста́т
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
атэста́т |
атэста́ты |
| Р. |
атэста́та |
атэста́таў |
| Д. |
атэста́ту |
атэста́там |
| В. |
атэста́т |
атэста́ты |
| Т. |
атэста́там |
атэста́тамі |
| М. |
атэста́це |
атэста́тах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
атэста́т, -а, М -та́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Афіцыйны дакумент аб заканчэнні сярэдняй навучальнай установы, які пацвярджае ўзровень адукацыі.
А. сталасці.
2. Афіцыйны дакумент аб прысваенні вучонага звання.
А. прафесара.
3. Дакумент на права атрымання ваеннаслужачым грашовага, харчовага і інш. забеспячэння.
|| прым. атэста́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
атэста́т, ‑а, М ‑таце, м.
1. Афіцыйны дакумент аб сканчэнні навучальнай установы. [Генадзій:] Атэстат магу прадставіць, а наконт сталасці мяркуйце самі. Крапіва. // Пасведчанне аб прысваенні вучонага або спецыяльнага звання. Атэстат прафесара. Атэстат старшага навуковага супрацоўніка. Атэстат майстра сельскагаспадарчай вытворчасці.
2. Дакумент на права атрымання ваеннаслужачымі грашовага, харчовага і інш. забеспячэння, а таксама дакумент, па якім утрыманец ваеннаслужачага атрымлівае частку яго грашовага забеспячэння. Харчовы, грашовы атэстат.
3. У дарэвалюцыйнай Расіі — пасведчанне аб праходжанні службы, якое выдавалася пры адстаўцы.
4. Дакумент, які пацвярджае пародзістасць свойскай жывёлы.
•••
Атэстат сталасці — пасведчанне аб заканчэнні сярэдняй агульнаадукацыйнай школы (у дарэвалюцыйнай Расіі — мужчынскай гімназіі).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Атэста́т лацінскага паходжання (attestatum) праз ням. Attestat і рус. аттеста́т, дзе слова фіксуецца з 1729 (Біржакава, Очерки, 344; Шанскі, 1, А, 173).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аттеста́т атэста́т, -та м.;
аттеста́т о сре́днем образова́нии атэ́стат аб сярэ́дняй адука́цыі;
аттеста́т зре́лости атэста́т ста́ласці;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ста́ласць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць сталага (у 1–3 і 5 знач.); высокая ступень развіцця, дасканаласці. Сталасць думак. Творчая сталасць пісьменніка. Палітычная сталасць моладзі. □ Роля Марылькі была пераходнай ад травесці да гераінь, яна сведчыла аб сталасці таленту актрысы, аб яе акцёрскім майстэрстве. «Полымя». Сярод таварыш[а]ў Сцёпка выдзяляўся сваёю стараннасцю ў навуцы, сваёю сталасцю і сур’ёзнасцю. Колас.
2. Стан арганізма, які дасягнуў поўнага развіцця. Васемнаццаць год — час юнацкай сталасці.
•••
Атэстат сталасці гл. атэстат.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прадста́віць, ‑стаўлю, ‑ставіш, ‑ставіць; зак., каго-што.
1. Паказаць, прад’явіць. [Генадзій:] Атэстат магу прадставіць, а наконт сталасці мяркуйце самі. Крапіва.
2. Пазнаёміць з кім‑н., адрэкамендаваць. — Знаёмцеся, Валодзя, гэта Валя, — прадставіў .. [Арсен Вікенцьевіч] госцю. Новікаў.
3. Узбудзіць хадайніцтва аб узнагародзе або павышэнні ў чыне. — Напэўна, дырэкцыя прадстаўляе вас да ўзнагароды? — не ўцерпеў пісар. У гэтым запытанні настаўніку пачулася насмешка. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Апшы́т ’выгнанне’ (Гарэц.) адстаўка’ (Нас., Шпіл.), дрэнны атэстат’ (Нас.). Рус. абшит ’адстаўка’ з Пятроўскай эпохі з ням. Abschied, магчыма, праз польск. abszyt (Шанскі, 1, А, 23; Фасмер, 1, 58), укр. абшит. Ст.-польск. abszyt ’адстаўка’, abszytować ’адпраўляцца ў адстаўку’. Беларускае слова з польскай, на што ўказваюць словы апшитоваць, апшитованый, фіксуемыя Насовічам, якія не адзначаюцца ў рускай мове, але вядомыя польскай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ста́ласць ж.
1. зре́лость; соли́дность;
2. соли́дность, степе́нность, основа́тельность;
3. постоя́нство ср.;
4. зре́лость;
1-4 см. ста́лы 1-3, 5;
○ атэста́т ~ці — аттеста́т зре́лости
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)