атрупяне́ць
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
атрупяне́ю |
атрупяне́ем |
| 2-я ас. |
атрупяне́еш |
атрупяне́еце |
| 3-я ас. |
атрупяне́е |
атрупяне́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
атрупяне́ў |
атрупяне́лі |
| ж. |
атрупяне́ла |
| н. |
атрупяне́ла |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
атрупяне́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
атрупяне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. Вельмі спалохацца, страціць самавалоданне; аслупянець.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Атрупяне́ць ’вельмі спалохацца, страціць самавалоданне’ (Янк. Мат.). Утворана паводле мадэлі о‑ — ‑(ян)ець ці непасрэдна ад назоўніка труп, ці ад прыметніка трупяны ’такі, як труп’. Параўн. адубець, апруцянець.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Апруцяне́ць ’адубець, скарчанець’ (БРС), ’здохнуць, памерці’ (Янк. Мат., Інстр. III), апруця́ць, апруцяне́ць (Янк. Мат.). Выключна беларускае. Утворана па прэфіксальна-суфіксальнай мадэлі ад прыметніка са значэннем ’стаць такім (цвёрдым), як прут’, параўн. адубець, акалець; ледзянець, дзеравянець. Магчыма, эвфемістычная метатэза з атрупянець.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)