ато́жылак
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ато́жылак |
ато́жылкі |
| Р. |
ато́жылка |
ато́жылкаў |
| Д. |
ато́жылку |
ато́жылкам |
| В. |
ато́жылак |
ато́жылкі |
| Т. |
ато́жылкам |
ато́жылкамі |
| М. |
ато́жылку |
ато́жылках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ато́жылак, -лка, мн. -лкі, -лкаў, м.
1. Малады парастак расліны.
Каля дрэва з’явілася многа атожылкаў.
2. Адгалінаванне руданоснай жылы.
3. перан. Пра патомка, нашчадка.
Дзеці, унукі — нашы атожылкі.
|| прым. ато́жылкавы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ато́жылак, -лка м
1. бот. (боковой побег на дереве) о́тпрыск, отро́сток, побе́г, па́сынок, волчо́к;
2. геол. (ответвление рудоносной жилы) отжи́лок;
3. перен. (потомок) о́тпрыск
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ато́жылак, ‑лка, м.
1. Малады парастак расліны. Каранёвы атожылак. Вішнёвыя атожылкі. □ Дрэвы так раскупчасціліся атожылкамі і шырокімі лапушнымі лістамі, што цяжка было знізу разглядзець, што робіцца на верхавіне. Вітка. А недзе ў шафе — пахавальны ліст — Яе ўдаўства мандат бестэрміновы... І зноў з пупышкі выбухае ліст — Атожылак вясновае абновы. Макаль.
2. Адгалінаванне руданоснай жылы.
3. перан. Нашчадак, патомак. Сыны ўзмужнелі, унукі падраслі — Атожылкі няскоранай дубровы. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ато́жылак ’парастак’; у іншым словаўтваральным афармленні: атожалля (Янк. Мат.); атожылле (КТС); атожилка (Яруш.). З літ. atãžala ’парастак’ (часцей atžalà, не выключана і *atóžala). Формы з ‑ы‑ замест ‑а‑ ў ненаціскной пазіцыі адлюстроўваюць народнаэтымалагічнае атаясамленне з коранем жыць, словам жыла, адкуль і значэнне ’адгалінаванне геалагічнай жылы’, паралельнае рус. отжилок. Літоўскае слова добра тлумачыцца з прэфіксальнага at‑ (ata‑, ato‑) і карэннага žãlias ’зялёны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гучо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м.
Маладая галінка, атожылак, парастак.
Адсадзіць г.
|| прым. гучко́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
па́сынак
‘атожылак’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
па́сынак |
па́сынкі |
| Р. |
па́сынка |
па́сынкаў |
| Д. |
па́сынку |
па́сынкам |
| В. |
па́сынак |
па́сынкі |
| Т. |
па́сынкам |
па́сынкамі |
| М. |
па́сынку |
па́сынках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
гучо́к, ‑чка, м.
Абл. Маладая галінка; атожылак, парастак. — Сена дастанем, насячом гучкоў, вецця, галін — не падохне жывёла. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
отво́док бот. ато́жылак, -лка м., па́растак, -тка м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
отжи́лок (о рудоносной жиле) аджы́лак, -лка м., ато́жылак, -лка м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)