апаві́ць, апаўю́, апаўе́ш, апаўе́; апаўём, апаўяце́, апаўю́ць; апаві́ў, -віла́, -ло́; апаві́ты; зак., каго-што.
1. Абвіць, абматаць каго-, што-н. чым-н.
Стужка апавіла галаву дзяўчыны.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.) перан. Пакрыць з усіх бакоў, ахутаць (дымам, туманам і пад.), ахапіць.
Лагчыну і лес апавіў туман.
3. перан. Ахапіць, абняць.
Лёгкі сум апавіў сэрца.
|| незак. апавіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| звар. апаві́цца, апаўю́ся, апаўе́шся, апаўе́цца; апаўёмся, апаўяце́ся, апаўю́цца; апаві́ўся, -віла́ся, -ло́ся; незак. апавіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Сэрца апавіваецца смуткам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
апаві́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
апаўю́ |
апаўё́м |
| 2-я ас. |
апаўе́ш |
апаўяце́ |
| 3-я ас. |
апаўе́ |
апаўю́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
апаві́ў |
апавілі́ |
| ж. |
апавіла́ |
| н. |
апавіла́
апавіло́ |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
апаві́ |
апаві́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
апаві́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
апаві́ць сов.
1. обви́ть; опу́тать;
сту́жка ~віла́ галаву́ дзяўчы́ны — ле́нта обвила́ го́лову де́вушки;
то́нкая павуці́нка ~віла́ траву́ — то́нкая паути́нка опу́тала (обвила́) траву́;
2. перен. оку́тать; обня́ть;
тума́н ~ві́ў лагчы́ну — тума́н оку́тал лощи́ну;
усё ~ві́ў начны́ змрок — всё оку́тал (о́бнял) ночно́й мрак;
лёгкі сум ~ві́ў сэ́рца — лёгкая грусть обняла́ се́рдце
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
апаві́ць, апаўю, апаўеш, апаўе; апаўём, апаўяце; зак., што.
1. Абматаць, абкруціць што‑н. чым‑н. Апавіць галаву стужкай. // Размясціць вакол чаго‑н., абкружыць. Здаецца, недарэчным было да гэтых вочак-васількоў, да льняных кудзеркаў, што вянком апавілі твар яе [Ганнін] белы, браўнінг пры поясе, маленькая карабінка за плячыма, кулямётная стужка цераз плячо... Нікановіч. // Аплесці сабой (аб раслінах).
2. перан. Пакрыць з усіх бакоў, ахугаць; заслаць (дымам, туманам). Лісце алае засыпае роў, Пушчу чорную апавіў туман. Караткевіч. Ціхі ночы спакой усё наўкол апавіў. Гурло. // Ахапіць, абняць (пра пачуцці). Невыразна лёгкі, як дымок, сум апавіў сэрца. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апавіва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да апавіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апаві́ты, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад апавіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аблы́тацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Апавіць, абматаць сябе чым‑н. Аблытацца рамянямі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абмата́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што.
Абкруціць, апавіць чым-н. некалькі разоў.
А. шыю шалікам.
|| незак. абмо́тваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. абмо́тванне, -я, н. і абмо́тка, -і, ДМ -тцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аблы́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.
1. Абматаць, апавіць, абвязаць чым-н.
А. дротам.
2. перан. Падпарадкаваць сабе.
А. павуцінай даўгоў.
3. перан. Прывабіць, прылашчыць, увесці ў зман.
А. чарамі.
|| незак. аблы́тваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абмата́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Абкруціць, апавіць чым‑н. некалькі разоў. Пайшоў чорт, абматаў стог вяроўкамі і павалок. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)