аля́пка
назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
аля́пка |
аля́пкі |
| Р. |
аля́пкі |
аля́пак |
| Д. |
аля́пцы |
аля́пкам |
| В. |
аля́пку |
аля́пак |
| Т. |
аля́пкай
аля́пкаю |
аля́пкамі |
| М. |
аля́пцы |
аля́пках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
аля́пка м., зоол. оля́пка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аля́пка, ‑і, ДМ ‑пцы; Р мн. ‑пак; ж.
Невялікая птушка атрада вераб’іных з кароткімі крыламі і доўгімі нагамі, якая жыве па берагах рэк; вадзяны верабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Аля́пка ’вадзяны верабей’ Cinculus cinelus’ (Інстр. II, БелСЭ). Рус. оляпка, олябка ’Cinclus aquaticus’. Сабалеўскі (Slavia, V, 3, 439) рэканструюе *el‑ęb на основе мяркуемага ст.-рус. *олѧбь (параўн. прозвішчы Олябьев, Алябьев) і звязвае яго з коранем el‑ у словах елень, ельць, елзать (ст.-грэч. ἐλάυνω ’ганю’). Неверагодна. Паводле Гараева, НД, 27, да ляпаць (гл.). Супраць Фасмер, 3, 138. Аднак гэта этымалогія, відаць, больш верагодная: рус. олябыш ’піражок, пампушка, пышка’, якое Сабалеўскі адносіць сюды ж, Даль звязвае з ляпаць. Мы мяркуем, што аляпка ўзнікла як аляпаваты ад дзеяслова ляпаць у значэнні ’пляскаць, шлёпаць (па вадзе)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)