адстая́ць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
адстаю́ |
адстаі́м |
| 2-я ас. |
адстаі́ш |
адстаіце́ |
| 3-я ас. |
адстаі́ць |
адстая́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
адстая́ў |
адстая́лі |
| ж. |
адстая́ла |
| н. |
адстая́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
адсто́й |
адсто́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
адстая́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
адстая́ць², -таю́, -таі́ш, -таі́ць; -таі́м, -таіце́, -тая́ць; -то́й; зак., што.
Прысутнічаючы дзе-н., прастаяць да канца.
А. на нагах увесь сеанс.
|| незак. адсто́йваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адстая́ць¹, -таю́, -таі́ш, -таі́ць; -таі́м, -таіце́, -тая́ць; -то́й; -то́ены; зак., каго-што.
Абараніць ад нападу, ад замаху на што-н.
А. мір на зямлі.
А. сваё права.
|| незак. адсто́йваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. адсто́йванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адстая́ць I сов. (простоять на ногах) отстоя́ть;
а. гадзі́ну — отстоя́ть час
адстая́ць II сов. (защитить) отстоя́ть;
а. свае́ по́гляды — отстоя́ть свои́ взгля́ды
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адстая́ць, ‑стаю, ‑стаіш, ‑стаіць; зак.
1. Прастаяць нейкі час. Адстаяць гадзіну ў чарзе. // Прастаяць да канца; адбыць. □ [Люба Лук’янская:] — Наша фабрыка была ў прарыве, трэба было выцягваць. Я тры змены адстаяла на рабоце. Чорны.
2. Разм. Стаміць доўгім стаяннем. Адстаяць ногі на варце.
3. перан. Абараніць каго‑, што‑н. ад нападу ворага; не даць захапіць. Не прадам свой народ я ніколі, Беларусь у баях адстаю. Астрэйка. // Абараніць, засцерагчы ад дамаганняў, замаху, недружалюбных або варожых дзеянняў. Адстаяць заваёвы Кастрычніка. □ [Гальяш і Міхась] цвёрда вырашылі, што калі стараста выдасць каменданту Рыгора, адстаяць яго што б там ні было. Гурскі. // Адхіліць пярэчанні, давесці доказамі што‑н. У барацьбе з рэвізіяністамі У. І. Ленін адстаяў і развіў тэарэтычныя асновы партыі — дыялектычны і гістарычны матэрыялізм. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
отстоя́тьIII сов. (защитить) абарані́ць, адстая́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адсто́йваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да адстаяць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адсто́йваць несов.
I (простаивать на ногах) отста́ивать; см. адстая́ць I
II (защищать) отста́ивать; см. адстая́ць II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
отстоя́тьII сов. (простоять на ногах) адстая́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абсто́іць
‘адстаяць каго-небудзь, што-небудзь’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
абсто́ю |
абсто́ім |
| 2-я ас. |
абсто́іш |
абсто́іце |
| 3-я ас. |
абсто́іць |
абсто́яць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
абсто́іў |
абсто́ілі |
| ж. |
абсто́іла |
| н. |
абсто́іла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
абсто́й |
абсто́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
абсто́іўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)