адзна́чыць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. адзна́чу адзна́чым
2-я ас. адзна́чыш адзна́чыце
3-я ас. адзна́чыць адзна́чаць
Прошлы час
м. адзна́чыў адзна́чылі
ж. адзна́чыла
н. адзна́чыла
Загадны лад
2-я ас. адзна́ч адзна́чце
Дзеепрыслоўе
прош. час адзна́чыўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

адзна́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак.

1. каго-што. Абазначыць якой-н. меткай; запісаць, паставіць адзнаку для ўліку і пад.; вызначыць.

А. адсутных у журнале.

А. камандзіроўку.

2. каго-што. Звярнуць увагу, заўважыць, указаць на каго-, што-н.

А. добрую якасць працы.

3. каго-што. Вылучыць сярод іншых за якія-н. заслугі, узнагародзіўшы чым-н.

А. майстроў.

4. што. Ушанаваць чым-н. якую-н. дату, падзею.

А. заканчэнне інстытута.

|| незак. адзнача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адзна́чыць сов.

1. отме́тить;

а. патрэ́бныя ме́сцы ў кні́зе — отме́тить ну́жные места́ в кни́ге;

2. обозна́чить;

а. на ка́рце шлях пункці́рам — обозна́чить на ка́рте путь пункти́ром;

3. отме́тить;

а. до́брую пра́цу — отме́тить хоро́шую рабо́ту;

4. отме́тить; зарегистри́ровать;

5. отме́тить, указа́ть (на что);

а. недахо́пы — отме́тить (указа́ть на) недоста́тки;

6. отме́тить; отпра́здновать;

а. юбіле́й пісьме́нніка — отме́тить юбиле́й писа́теля

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адзна́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.

1. Зрабіць знак на чым‑н. з мэтай паказаць на што‑н.; абазначыць. Адзначыць у плане выкананыя мерапрыемствы. Адзначыць камандзіроўку. □ Мы набліжаліся да крыніц. Праклятых, іх нават не адзначылі на самых падрабязных вайсковых картах-кіламетроўках. Карпюк. // Будучы знакам, абазначыць, вылучыць. — Вяху!.. Вяху садзі!.. — крычыць здалёку Жэнька. — Вяху... Яна ля зломанай бярозы. Вяхой адзнач! Пташнікаў.

2. Запісаць, паставіць адзнаку для ўліку, для рэгістрацыі. — О, значыць, вы халасцяк! — нібы ўзрадаваўшыся нечаму, усклікнула.. [Раіса Пятроўна]. — А чаму вы пра гэта ў дамавой кнізе не адзначылі? Ракітны.

3. перан. Звярнуць увагу на каго‑, што‑н.; заўважыць, прыкмеціць. «Значыць, ужо не Дануся, а Данута!» — адзначыў я сабе. Карпюк. // Звярнуць увагу на што‑н.; зазначыць. І яшчэ, што можна адзначыць з мінулага дзеда Талаша, дык гэта тое, што ў яго бацькі было дванаццаць дзяцей. Колас.

4. Вылучыць сярод іншых за якія‑н. заслугі (падзякай, узнагародай і пад.). Адзначылі іх усенародна, І іх так узрушыў той стан: Была ім [майстрам] прысвоена годнасць Пачэсных байцоў-партызан. Колас. Таму было б варта райкому На дошцы на мемарыяльнай Адзначыць удзельнікаў гэтай Будоўлі, патрэбнай і слаўнай. Танк.

5. Ушанаваць чым‑н. якую‑н. дату, падзею. Адзначыць свята поспехамі ў працы. □ Партызанскі атрад вырашыў адзначыць свята Кастрычніка разгромам нямецкага гарнізона. Васілеўская.

6. Вызначыць, выявіць. І трудна было адзначыць колер гэтых вачэй, што свяціліся, як дзве роўныя, прадаўгавата-круглыя ялінкі. Колас.

•••

Нельга не адзначыць — нельга не звярнуць увагі, нельга не нагадаць.

Трэба адзначыць — трэба звярнуць увагу, трэба нагадаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дваццаціго́ддзе, -я, н.

1. Тэрмін у дваццаць гадоў.

З той пары мінула цэлае д.

2. Гадавіна падзеі, што адбылася дваццаць гадоў назад.

Адзначыць д. працоўнай дзейнасці.

Адзначыць сваё д.

|| прым. дваццацігадо́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чысло́, -а́, н.

Дзень у парадкавым радзе іншых дзён гэтага месяца; дата.

Адзначыць заднім чыслом.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адце́міць

‘адзначыць што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. адце́млю адце́мім
2-я ас. адце́міш адце́міце
3-я ас. адце́міць адце́мяць
Прошлы час
м. адце́міў адце́мілі
ж. адце́міла
н. адце́міла
Загадны лад
2-я ас. адце́м адце́мце
Дзеепрыслоўе
прош. час адце́міўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

агавары́ць, -вару́, -во́рыш, -во́рыць; -во́раны; зак., што.

Спецыяльна адзначыць, зрабіць агаворку.

А. сваю нязгоду.

|| незак. агаво́рваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паадзнача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што.

Адзначыць што-н. у многіх месцах або ўсіх, многіх.

П. адсутных у журнале.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адзвані́ць, -званю́, -зво́ніш, -зво́ніць; зак.

1. Скончыць званіць.

Адзванілі званы.

2. Адзначыць што-н. звонам; празваніць.

Гадзіннік адзваніў дванаццаць.

|| незак. адзво́ньваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)