адва́л, -а і -у, мн. -ы, -аў, м.

1. -у, гл. адваліць (да 1 знач.).

2. -а. Прыстасаванне ў плузе для адразання і пераварочвання пласта зямлі.

3. -а. Перавернуты пласт зямлі.

4. -а. Насып з пустых парод, шлаку і пад. на горных распрацоўках (спец.).

|| прым. адва́льны, -ая, -ае (да 2—4 знач.).

◊

Да адвалу (разм.) — наесціся да сыці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адва́л м.

1. (род. адва́лу) (действие) отва́л;

2. (род. адва́ла) в разн. знач. отва́л;

◊ да ~лу — до отва́ла

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адва́л, ‑а, м.

1. Частка плуга, акучніка, якая адразае скібу зямлі і пераварочвае яе; тое, што і паліца (у 2 знач.). Плуг падразае мяжу і адвалам павольна кладзе яе на бок. Галавач.

2. Перавернутая скіба зямлі.

3. Спец. Насып з пустых парод на горных распрацоўках.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Адва́л ’паліца (у плузе), плашка пад лемяшом, што адвальвае першы падрэзаны пласт глебы’ (Бяльк.), атвал (ДАБМ, Смулк.) ’тс’ да валіць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адвал, паліца

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

адвалі́ць, -валю́, -ва́ліш, -ва́ліць; -ва́лены; зак., што.

1. Адвярнуць, адкінуць што-н. ад чаго-н.

А. камень ад дзвярэй.

А. завалу і адчыніць вароты.

2. Выдзеліць, даць, адрэзаць, расшчодрыўшыся (разм., іран.).

А. ладны кавалак сала.

А. сто тысяч рублёў.

3. ад чаго і без дап. Адысці, адплысці, адляцець.

Параход плаўна адваліў ад прыстані.

|| незак. адва́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. адва́льванне, -я, н. (да 1 знач.), адва́л, -у, м. (да 1 знач.) і адва́лка, -і, ДМ -лцы, ж. (да 1 знач.)

|| прым. адва́льны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

акладня́, -і́; мн. -і́, -е́й, ж.

Прыстасаванне ў плузе для пераварочвання пласта зямлі, адвал.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прашарава́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ру́ецца; зак.

Прадзіравіцца ад шаравання.

Адвал плуга прашараваўся.

|| незак. прашаро́ўвацца, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

отва́л м.

1. адва́л, -лу м.;

2. (в плуге) акладня́, -ні ж.; палі́ца, -цы ж., адва́л, -ла м.;

3. (в грейдере) адва́л, -ла м.;

4. горн. адва́л, -лу м.;

◊

накорми́ть до отва́ла накармі́ць да адва́лу.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наро́г, -а, М -ро́зе, мн. -і, -аў, м.

Частка плуга, якая падразае пласт зямлі знізу і перадае яго на адвал.

|| прым. наро́жны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)