аве́чка
назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
аве́чка |
аве́чкі |
| Р. |
аве́чкі |
аве́чак |
| Д. |
аве́чцы |
аве́чкам |
| В. |
аве́чку |
аве́чак |
| Т. |
аве́чкай
аве́чкаю |
аве́чкамі |
| М. |
аве́чцы |
аве́чках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
аве́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
1. Свойская жвачная жывёла, якая дае воўну, мяса, малако; самка барана.
Стрыжка авечак.
2. перан. Той, хто выдае сябе за ціхага, паслухмянага чалавека.
3. перан. Пра някемлівага, дурнаватага чалавека (часцей пра асоб жаночага полу).
◊
Блудная (аблудная) авечка — пра чалавека, які збіўся з правільнага жыццёвага шляху, адарваўся ад свайго асяроддзя, сям’і і інш.
Прыкідвацца авечкай.
|| прым. аве́чы, -ая, -ае.
А. сыр.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аве́чка ж.
1. овца́;
2. перен. ове́чка;
○ кара́кулевая а. — кара́кулевая овца́;
◊ аблу́дная (блу́дная) а. — заблу́дшая овца́;
прыкі́двацца ~кай — прики́дываться ове́чкой;
паршы́вая а. ўсю чараду́ псуе́ — посл. парши́вая овца́ всё ста́до по́ртит
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аве́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Свойская жвачная жывёліна, якая дае воўну, мяса, малако; самка барана. Па вуліцы каровы затухкалі, забляялі авечкі, ляснуў пугаю пастух. Колас. // перан. Лаянк. Пра някемлівага дурнаватага чалавека. — А як у нас слаўна было. Добра жылі. Мірна, па-людску... Дык прывалаклася ж сюды гэтая... паршывая авечка!.. Ракітны.
•••
Каракулевая авечка — каштоўная парода авечак, шкуркі ягнят якой ідуць на выраб каракулю і каракульчы.
Блудная (аблудная) авечка — пра чалавека, які адарваўся, адбіўся ад свайго асяроддзя, грамадства, сям’і і інш., які збіўся з правільная жыццёвага шляху. [Раіса:] — Ну што я магу зрабіць, калі я такая блудная авечка? Лобан.
Божая авечка — пра набожнага, богабаязнага чалавека. [Сіман:] Значыць, латынянка? адступніца?.. Хаця ў чым ты, божая авечка, тут павінна. Клімковіч.
Прыкідвацца авечкай гл. прыкідвацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Аве́чка, авеччы, авечны, авечнік, рус. овечка, укр. овечка да *ovik‑ikā < *ovikā; прасл. ovьca, ст.-інд. avikā́ да au̯is (літ. avis, ст.-грэч. ὀίς, лац. ovis); гл. Трубачоў, Происх., 69–70; Покарны, 784.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
забляя́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ляе́; зак.
Пачаць бляяць.
Забляяла авечка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аўцама́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж. (спец.).
Авечка, якая дае прыплод.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шлё́нка
‘авечка’
назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
шлё́нка |
шлё́нкі |
| Р. |
шлё́нкі |
шлё́нак |
| Д. |
шлё́нцы |
шлё́нкам |
| В. |
шлё́нку |
шлё́нак |
| Т. |
шлё́нкай
шлё́нкаю |
шлё́нкамі |
| М. |
шлё́нцы |
шлё́нках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
я́рка
‘маладая авечка’
назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
я́рка |
я́ркі |
| Р. |
я́ркі |
я́рак |
| Д. |
я́рцы |
я́ркам |
| В. |
я́рку |
я́рак |
| Т. |
я́ркай
я́ркаю |
я́ркамі |
| М. |
я́рцы |
я́рках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
танкашэ́рсны, -ая, -ае.
3 тонкай шэрсцю; зроблены з тонкай шэрсці.
Танкашэрсная авечка.
Танкашэрсная тканіна.
|| наз. танкашэ́рснасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)