абру́ч

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. абру́ч абручы́
Р. абруча́ абручо́ў
Д. абручу́ абруча́м
В. абру́ч абручы́
Т. абручо́м абруча́мі
М. абручы́ абруча́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

абру́ч, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Вузкі драўляны ці металічны вобад, які набіваецца на бочку, кадушку і пад. для змацавання клёпак.

2. Сагнутая ў кольца пласціна (або стрыжань, прут і пад.).

Гімнастычны а.

3. Упрыгожанне, якое надзяецца на галаву.

Залаты а.

|| прым. абру́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абру́ч, -ча́ м. о́бруч

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

абру́ч, ‑а, м.

1. Металічная ці драўляная кольцападобная пласціна, якая набіваецца на бочкі, падушкі і пад. Стары Гарась, як помніць Даша, заўсёды стругаў пад паветкай клёпкі, гулка грымеў на ўсе суседскія двары вочкамі і кубкамі, наганяючы на іх то лазовыя, то арэхавыя абручы. Ракітны.

2. Гімнастычная прылада. Рабіць практыкаванні з абручом. // Кольца, якое дзеці качаюць пры дапамозе загнутага дроціка. Вуліца, звінела ад абручоў, за якімі заняліся па тратуарах шустрыя малыя хлапчукі. Якімовіч.

3. Жаночае ўпрыгожанне — кольца, якое надзяецца на галаву. Залаты абруч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Абру́ч ’абруч, кольца’ (БРС, Нас., Касп.), абручык (Нас.), абручык ’кольца, якім замацоўваецца каса на касільне’ да obrǫčь < rǫka, гл. укр. обруч, ст.-рус. обручь, рус. ц.-слав. обрѧчь, чэш. abruč, польск. obręcz, славен. obrôć, серб.-харв. о̏бруч, балг. обръч ’абруч’. Параўн. літ. apýranke ’бранзалет’, ìrankis ’наручнік’, Траўтман, 237. Магчыма, яшчэ балта-славянская інавацыя.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

о́бруч абру́ч, -ча́ м., мн. абручы́, -чо́ў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рэ́хва, -ы, мн. -ы, -аў, ж. (абл.).

Жалезны абруч, што наганяецца на драўляную калодку кола, у якой знаходзяцца спіцы.

|| прым. рэ́хвенны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

серсо́, нескл., н.

Гульня з тонкім лёгкім абручом, які падкідваюць і ловяць спецыяльнай палачкай, а таксама прылады для гэтай гульні (абруч і палачкі).

Гуляць у с.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абкаці́ць, -качу́, -ко́ціш, -ко́ціць; -ко́чаны; зак., што.

1. Пракаціць што-н. вакол чаго-н. (сыпкім, вязкім).

А. абруч вакол слупа.

2. Аб’ехаць, праехаць пэўную тэрыторыю (разм.).

Абкаціў паўраёна.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сак², -а, мн. -і, -аў, м.

Рыбадоўная снасць у выглядзе сеткі, нацягнутай на абруч.

|| памянш. сачо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м.; прым. сачко́вы, -ая, -ае.

|| прым. са́кавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)