абві́ць, абаўю́, абаўе́ш, абаўе́; абаўём, абаўяце́, абаўю́ць; абві́ў, -віла́, -ло́; -ві́; -ві́ты; зак.
1. што. Абматаць што-н. чым-н. або што-н. вакол чаго-н., апаясаць.
А. провад ізаляцыйнай стужкай.
А. косы вакол галавы.
2. каго-што. Аплесці галінамі (пра расліны).
Хмель абвіў слупы паркана.
3. Ахутаць, абвалачы, ахапіць з усіх бакоў (пра дым, туман і пад.).
4. перан. Авалодаць, ахапіць, паланіць (пра пачуцці, жаданні, перажыванні).
5. Абхапіць, абняць рукамі.
Хлопчык абвіў бацькаву шыю.
|| незак. абвіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. абві́ўка, -і, ДМ -ві́ўцы, ж. (да 1 знач.) і абвіва́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абві́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
абаўю́ |
абаўё́м |
| 2-я ас. |
абаўе́ш |
абаўяце́ |
| 3-я ас. |
абаўе́ |
абаўю́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
абві́ў |
абвілі́ |
| ж. |
абвіла́ |
| н. |
абвіло́ |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
абві́ |
абві́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
абві́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
абві́ць сов., в разн. знач. обви́ть;
а. про́вад ізаляцы́йнай сту́жкай — обви́ть про́вод изоляцио́нной ле́нтой;
рака́ ~віла́ ўзго́рак — река́ обвила́ холм;
хмель ~ві́ў дрэ́ва — хмель обви́л де́рево;
дым ~ві́ў страху́ буды́нка — дым обви́л кры́шу постро́йки;
а. шы́ю рука́мі — обви́ть ше́ю рука́ми
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абві́ць, абаўю, абаўеш, абаўе; пр. абвіў, ‑віла, ‑віло; зак., каго-што.
1. Абматаць што‑н. чым‑н. або што‑н. вакол чаго‑н. Абвіць провад ізаляцыйнай стужкай. // Апаясаць; акружыць. На галоўцы вянок з сініх васілёчкаў, А чырвон паясок Стан абвіў дзявочы. Купала. [Ручай] То заскочыць у гай, То курган абаўе, Дзе сярдзіта бубніць, Дзе лагодна пяе. Колас.
2. Размяшчаючыся вакол, па паверхні чаго‑н., заплесці, пакрыць сабой (пра расліны). Абвіла яго [сына] таполя Каранямі, Атуліла маладзенькімі Лістамі. Танк. На мужычым полі Цягнецца палоска... Зелле яе глушыць, Абвіла бярозка. Колас. // перан. Ахутаць, абвалачы, ахапіць з усіх бакоў (пра дым, туман і пад. Полымя зараз жа ўзнялося да палавіны лесу, абвіло яго сукі і галіны. Колас. // перан. Авалодаць, ахапіць, паланіць (пра пачуцці, перажыванні, жаданні і пад.). Ідзе жыццё чародкай казкай, Душу абвіў цудоўны чар, На свет глядзяць з вясёлай ласкай Дзяўчына, хлопец, мал і стар. Купала. Ты, рачулка, шнурочак Дняпра, Гэты лес ціхім смуткам абві. Пысін.
3. Абхапіць, абняць рукамі. Хлопчык абвіў бацькаву шыю і нечакана моцна сціснуў яе. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паабвіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак., што.
Абвіць усё, многае.
Хмель паабвіваў слупы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аві́ць сов., разг., см. абві́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ови́ть сов., книжн. абві́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
обви́ть сов.
1. абві́ць, мног. паабвіва́ць;
2. (обнять, обхватить) абві́ць, абхапі́ць;
обви́ть ше́ю рука́ми абві́ць (абхапі́ць) шы́ю рука́мі;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абві́цца, абаўю́ся, абаўе́шся, абаўе́цца; абаўёмся, абаўяце́ся, абаўю́цца; абві́ўся, -віла́ся, -ло́ся; зак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Абкруціцца вакол чаго-н., абвіць што-н.
Пуга абвілася вакол пугаўя.
2. Абвіць, абхапіць што-н.
Хмель абвіўся вакол балкона.
Ручкі дзіцяці абвіліся вакол матчынай шыі.
|| незак. абвіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абвіва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да абвіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)