абаро́на

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. абаро́на абаро́ны
Р. абаро́ны абаро́н
Д. абаро́не абаро́нам
В. абаро́ну абаро́ны
Т. абаро́най
абаро́наю		 абаро́намі
М. абаро́не абаро́нах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

абаро́на, -ы, ж.

1. гл. абараніць.

2. Сукупнасць сродкаў, неабходных для адпору ворагу.

Мацаваць абарону краіны.

3. Сістэма абарончых збудаванняў.

Прарваць абарону ворага.

4. Абарончы бок у судовым працэсе, у гульні.

Сведкі абароны.

Гуляць у абароне.

|| прым. абаро́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абаро́на ж.

1. оборо́на; защи́та;

займа́ць ~ну — занима́ть оборо́ну;

даўгача́сная а. — долговре́менная оборо́на;

стаць на ~ну — встать на защи́ту;

проціпаве́траная (проціта́нкавая, проціхімі́чная) а. — противовозду́шная (противота́нковая, противохими́ческая) оборо́на (защи́та);

рухо́мая а. — подви́жная оборо́на (защи́та);

2. юр., спорт. защи́та;

3. покрови́тельство

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

абаро́на, ‑ы, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. абараняць — абараніць і абараняцца — абараніцца.

2. Сукупнасць сродкаў, накіраваных на забеспячэнне краіны, народу ад нападу ворагаў. Абарона сацыялістычнай Айчыны ёсць свяшчэнны абавязак кожнага грамадзяніна СССР. Канстытуцыя СССР.

3. Сістэма абарончых збудаванняў. Прарваць абарону праціўніка. Участак абароны.

4. Абарончы бок у судовым працэсе, у гульні. Пярэчанне абароны. Гуляць у абароне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абарані́ць, -раню́, -ро́ніш, -ро́ніць; -ро́нены; зак.

1. каго-што. Адбіць напад ворага, не даць у крыўду каго-н.

А.

Радзіму.

А. дзяцей.

2. каго-што. Засцерагчы ад шкоднага дзеяння каго-, чаго-н.

А. сады ад вусеня.

3. што. Адстаяць чые-н. інтарэсы, правы, погляды; выступіць на судзе ў якасці абаронцы.

А. падсуднага.

А. прынцып дэмакратызму.

○

Абараніць дысертацыю (праект, дыплом) — публічна на пасяджэнні вучонага савета (дзяржаўнай камісіі) адстаяць навуковую вартасць дысертацыі (праекта, дыплома) з мэтай атрымання адпаведнай вучонай ступені або пацвярджэння кваліфікацыі.

|| незак. абараня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| звар. абарані́цца, -раню́ся, -ро́нішся, -ро́ніцца; незак. абараня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца (да 1 і 2 знач.).

|| наз. абаро́на, -ы, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

доўгачасо́вы, -ая, -ае.

Які працягваецца доўгі час.

Доўгачасовая абарона.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

оборо́на абаро́на, -ны ж.;

противота́нковая оборо́на проціта́нкавая абаро́на;

противовозду́шная оборо́на проціпаве́траная абаро́на;

подви́жная оборо́на рухо́мая абаро́на;

противохими́ческая оборо́на проціхімі́чная абаро́на;

долговре́менная оборо́на даўгача́сная (доўгачасо́вая) абаро́на;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

засту́пніцтва, -а, н.

Дзеянні заступніка; абарона.

|| прым. засту́пніцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апло́т, -у, М -о́це, м. (высок.).

Надзейная абарона, апора, цвярдыня.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

проціпаве́траны, -ая, -ае.

Які дзейнічае супраць нападу з паветра.

Проціпаветраная абарона.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)