аль-кіта́б
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
аль-кіта́б |
аль-кіта́бы |
| Р. |
аль-кіта́ба |
аль-кіта́баў |
| Д. |
аль-кіта́бу |
аль-кіта́бам |
| В. |
аль-кіта́б |
аль-кіта́бы |
| Т. |
аль-кіта́бам |
аль-кіта́бамі |
| М. |
аль-кіта́бе |
аль-кіта́бах |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ай ’ці’ (Нас., Бяльк., Гарэц.) да аль. Гл. алі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пахаль ’араты’ (Булг.). Да паха́ць (гл.). Аб суфіксе ‑аль гл. Сцяцко, Афікс. наз., 25.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кура́ль ’лучына’ (Жд. 3). Да курыць (гл.). Адносна прадуктыўнай суфіксацыі на ‑аль гл. Сцяцко, Афікс. наз., 25.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пліша́ль ’абсевак’ (шарк., ЛА, 2) утворана пры дапамозе экспрэсіўна^ суф. ‑аль ад плеш, якое ад *plěx‑ і суф. *-ь. Да iviexf (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Куцалім ’надта бедны гаспадар’ (Нар. сл.). Словаўтварэнне рэалізавалася тут праз канглютынацыю суфіксаў ‑аль і ‑ім. Куцы > куцаль (як доўгімдоўгаль) (Сцяцко, Афікс. наз., 94) > *куцалімы (як радзімы).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кісаліха ’вясёлка’ (ДАБМ). Магчыма, да кіснуць (гл.). Параўн. серб.-харв. киша ’дождж’. Словаўтварэнне пры дапамозе суфіксаў -аль, ‑іха: ‑кісаць > *кісальЖісаяіха (Сцяцко, Афікс. наз., 25–26, 187–188).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ле́галь ’лежань, абібок’ (мін., Шн. 2; акц., Мат. Гом.). Генетычна роднаснае з харв. задарск. legalj ’казадой, ляляк’. Прасл. legalʼb < legati < clegti > легчы (гл.). Аб суфіксе -аль гл. Слаўскі, SP, 1, 104–105, 107–108 і Сцяцко, Афікс. наз., 25–26.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Танкля́вы ’не зусім тонкі, танкаваты’ (ТСБМ), ’танкаваты, стройны’ (Варл.). Ад тонкі (гл.) аналагічна да сухарлявы, хударлявы, гл. У якасці словаўтваральнай базы можна разглядаць назоўнік танка́ль ’танканогі высокі чалавек’ (Нар. сл.) або незафіксаванае *танкля ’тс’; адносна суф. ‑аль гл. Сцяцко, Афікс. наз., 94; Саевіч, Derywacja, 382.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)