паласа́ты, ‑ая, ‑ае.

Пакрыты палосамі; з афарбоўкай у палоску. У чаўне, на дне яго, стаіць .. мужчына ў паласатай матроскай кашулі. Галавач. Да паласатага шлагбаума спускалася чародка малышоў у белых панамках. Даніленка. / Пра жывёлу, якая мае афарбоўку ў выглядзе палос. Паласатая зебра. / У спалучэнні са словам «чорт» як лаянка. Зайздрошчу я табе, чорт паласаты! Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

неспаку́шаны, ‑ая, ‑ае.

Які не мае вопыту, ведаў; недасведчаны. Чорная рэакцыя націскае ўсё мацней. Як ад аб’ецца яна на сходзе вясковых настаўнікаў, на іх настроі? Ці не пагоніць страху і ці не астудзіць яна гарачых парываў неспакушаных у барацьбе таварышаў. Колас. Неспакушаныя ў літаратуры, .. [недасведчаныя людзі] думаюць, што байку так жа лёгка пісаць, як чытаць. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нява́жны, ‑ая, ‑ае.

1. Які не мае, вялікага значэння; малазначны. Многа каму здавалася тое, што.. [танкісты] робяць цяпер, няважным, амаль непатрэбным. Мележ.

2. Не зусім добры; дрэнны. Няважны настрой. □ Часамі Лабановічу здавалася, што школа адстае, што вынікі дасягнуты нязначныя, і што, наогул, ён няважны настаўнік. Колас. Няважныя, зусім благія справы. Без вестак палкаводзец не ваяка. Глебка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нягла́дкі, ‑ая, ‑ае.

Няроўны, шарахаваты. Нягладкая дошка. // перан. Які мае ў сабе пэўныя хібы, заганы; немілагучны (пра вершы, прамовы і пад.). Хоць у Багушэвіча і сустракаюцца часамі нягладкія, неадшліфаваныя вершы, хоць яго некаторыя вершы збіваюцца на сілабічную метрыку, усё ж па паэтычнаму майстэрству ніхто з беларускіх паэтаў XIX ст. не можа зраўняцца з Багушэвічам. Івашын.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

невыго́дны, ‑ая, ‑ае.

1. Які не мае выгодаў, дрэнна прыстасаваны для чаго‑н. Невыгоднае размяшчэнне пакояў у кватэры.

2. Неспрыяльны, нязручны, непрыемны. [Люба] не разумела, што такімі разважаннямі аб рабоце ставіць сябе ў вельмі невыгоднае становішча перад гэтым.. сумленным хлопцам. Шамякін. Зелянюк відавочна замяшаўся, і гэта яго замяшанне вылілася ў цяжкую, невыгодную для яго паўзу. Зарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пані́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да панікі; прасякнуты панікай. Магчыма ў панічнай мітусні, узнікшай з прычыны нечаканай хвалі, .. [чалавека] і проста маглі скінуць з памосту ў агульнай штурханіне без усякага злога намеру. Лынькоў. Саша на момант супакоілася, адагнала свой панічны страх. Шамякін. // Які выклікае паніку. Панічныя чуткі.

2. Разм. Які паддаецца паніцы. Панічны чалавек.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пасяўны́, ‑ая, ‑ое.

1. Які мае адносіны да пасеву. Пасяўная кампанія. Пасяўныя работы. // Які служыць для пасеву, прызначаны для пасеву. Пасяўны фонд. Пасяўная тэхніка. Пасяўныя плошчы.

2. у знач. наз. пасяўна́я, ‑ой, ж. Кампанія па. сяўбе сельскагаспадарчых культур. Да свят бярозаўцы справіліся з пасяўной, з копкай бульбы. Васілевіч. Вясеннім днём на пасяўной Брыгада працавала. Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўша́р’е, ‑я, н.

1. Палавіна геаметрычнага шара.

2. Тое, што мае форму палавіны шара. А з вачэй — двух вялізных паўшар’яў — Слёзы буйнымі падалі слівамі. Лойка.

3. Адна з палавін, на якія ўмоўна падзяляецца зямны шар і нябесная сфера. Паўночнае паўшар’е. Паўднёвае паўшар’е.

•••

Паўшар’і галаўнога мозга — дзве часткі вялікага мозга ў чалавека і некаторых жывёл.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пісклі́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Вельмі тонкі, вісклівы (пра голас, гукі). Тоненькім, пісклівым, як у птушкі, галаском .. [дзед Мірон] апавядаў майму бацьку былі. Бядуля. // Аб тым, хто мае такі голас. Пісклівы чалавек. // Які пішчыць (аб прадметах).

2. Які многа пішчыць, схільны да піску. — [Малыя] ўсе такія пісклівыя. Карпюк. Хто гнёзды ўе, хто ловіць мошак, — Сваіх пісклівых корміць крошак. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пле́шка, ‑і, ДМ ‑ншы; Р мн. ‑шак; ж.

1. Верхняя расшыраная частка чаго‑н., што мае форму ножкі, стрыжня і пад. Мяне.. прыцягнула вузкая паласа падлогі.. Нават не сама падлога, а чорныя плешкі цвікоў. Савіцкі. Па тым месцы, дзе .. вісеў [партрэт], тырчалі пабеленыя плешкі трох цвічкоў, некалі ўбітых трохкутнікам. Кулакоўскі.

2. Верхні канец караняплода.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)