цагля́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да цэглы. Цагляная кладка. □ Сыпаліся разбітыя кулямі шыбы, ляцеў тынк і руды цагляны пыл. Грахоўскі. // Зроблены з цэглы. Цагляны будынак. □ Тут [у мястэчку] ёсць цагляная лазня, царква св. Магдалены, два млыны, дзве школы, сінагога, касцёл і камяніца Базыля Трайчанскага. Колас. Двор Кацубаў быў адгароджаны новымі шчыкетамі, з брамаю і каліткаю, за якімі відаць была новая хата на высокім цагляным падмурку. Якімовіч.
2. Які мае колер цэглы; карычневата-чырвоны. На круглым твары цаглянага колеру тырчэлі сіваватыя тоўстыя вусы. Бядуля. Твар Дзічкоўскага быў цаглянага колеру. Алешка. І цагляная чырвань новых муроў На мяне пральецца, як кроў. І за белаю вапнаю свежых сцен Я ўбачу хаціны чорны шкілет. Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
основа́ние ср.
1. (действие) заснава́нне, -ння ср.;
год основа́ния го́рода год заснава́ння го́рада;
2. (основа) асно́ва, -вы ж.;
экономи́ческое основа́ние эканамі́чная асно́ва;
3. мат. асно́ва, -вы ж.;
основа́ние треуго́льника асно́ва трохвуго́льніка;
4. (причина) падста́ва, -вы ж.;
на како́м основа́нии на яко́й падста́ве;
на основа́нии э́того на падста́ве гэ́тага;
он име́ет основа́ние ён мае падста́ву;
5. (дома, колонны и т. п.) фунда́мент, -та м., падму́рак, -рка м.;
6. (подножие) падно́жжа, -жжа ср.;
основа́ние горы́ падно́жжа гары́;
◊
до основа́ния дашчэ́нту, ушчэ́нт.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
настоя́щий
1. (происходящий в данное время) суча́сны; (теперешний) цяпе́рашні; (этот) гэ́ты; (данный) да́дзены;
в настоя́щее вре́мя у цяпе́рашні час, у суча́сны мо́мант;
до настоя́щего вре́мени да гэ́тага ча́су;
в настоя́щем году́ у гэ́тым го́дзе, сёлета;
в настоя́щую мину́ту у гэ́ту хвілі́ну;
2. (истинный) сапра́ўдны;
настоя́щий геро́й сапра́ўдны геро́й;
настоя́щий друг сапра́ўдны ся́бар;
настоя́щий успе́х сапра́ўдны по́спех;
настоя́щее вре́мя грам. цяпе́рашні час;
◊
по-настоя́щему па-сапра́ўднаму, як ма́е быць;
настоя́щим удостоверя́ется канц. гэ́тым све́дчыцца;
настоя́щим уведомля́ем канц. гэ́тым паведамля́ем.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пазіты́ўны 1, ‑ая, ‑ае.
1. Які заснаваны на фактах, на вопыце.
2. Дадатны; проціл. негатыўны. Побыт вёскі і мястэчка з яго пазітыўнымі і негатыўнымі бакамі, барацьба сялян з перажыткамі феадалізму і царскімі чыноўнікамі.. — вось тэмы коласаўскіх апавяданняў. «Полымя».
пазіты́ўны 2, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да пазітыва. Пазітыўныя фотаматэрыялы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палко́ўнік, ‑а, м.
1. Афіцэрскае званне або чын, які ідзе за званнем падпалкоўніка. Палкоўнік ганарыўся тым, што ён, кадравы афіцэр, .. вырас ад капітана да палкоўніка, мае сем узнагарод. Шамякін. // Асоба, якая носіць гэтае званне. Пажылы, друзлы сівавусы палкоўнік сядзеў у штабе польскай дывізіі. Колас.
2. Уст. Камандзір палка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паглыбле́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. паглыбляць — паглыбіць.
2. Тое, што і паглыбленасць. На твары.. [хлопца] напісалася абыякавасць і паглыбленне ва ўласныя думкі. Чорны.
3. Паглыбленае месца на якой‑н. паверхні. На паверхні скалы вада ў гарачай крыніцы ўтварыла паглыбленне, якое мае форму самага сапраўднага катла. Матрунёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падве́й 1, ‑ю, м.
Шматгадовая балотная травяністая расліна сямейства асаковых, насенне якой мае доўгія бліскучыя белыя валасні.
падве́й 2, ‑ю, м.
1. У старажытнай міфалогіі беларусаў — злы дух, які круціцца ў віхры, прыносіць разбурэнні і незвычайныя хваробы.
2. Уст. Хвароба, якая здараецца, калі прахопіць скразняком; параліч. У хворай падвей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падво́х, ‑у, м.
Разм. Дзеянне, якое мае сваёй мэтай падвесці або паставіць каго‑н. у няёмкае, непрыемнае становішча. Стары, чакаючы, відаць, нейкага падвоху, дабрадушна ўсміхаецца і маўчыць. Дадзіёмаў. Хлапчук зноў ускінуў свае сінія вочы і, не ўбачыўшы на маім твары падвоху, хітранька ўсміхнуўся і глянуў на старога доктара. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
невідзі́мка, ‑і, ДМ ‑мцы; Р мн. ‑мак; ж.
1. У казках і паэзіі — істота, якая мае здольнасць быць нябачнай. // у знач. прысл. невідзі́мкай (‑аю). Нябачна, непрыкметна. А восень ходзіць невідзімкай, Смугой заслаўшы далягляд. Звонак.
2. Маленькая тонкая шпілька або заколка для жаночай прычоскі.
•••
Шапка-невідзімка гл. шапка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прафе́сарскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да прафесара. Прафесарскае званне. // Такі, як у прафесара, уласцівы прафесару. Пісар быў чалавек сярэдніх год і меў прафесарскі выгляд — строгі, сур’ёзны і нават сярдзіты. Колас.
2. у знач. наз. прафе́сарская, ‑ай, ж. Пакой для адпачынку выкладчыкаў у памяшканні вышэйшай навучальнай установы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)