Verbum

дэкрэ́т, -а, М -рэ́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Пастанова ўрада, якая мае сілу закона.

Д. аб міры.

Д. аб зямлі.

2. Дэкрэтны водпуск, водпуск па цяжарнасці і родах (разм.).

Пайсці ў д.

Знаходзіцца ў дэкрэце.

|| прым. дэкрэ́тны, -ая, -ае.

забо́йны², -ая, -ае.

1. Прызначаны для забою², які мае адносіны да забою².

Забойная жывёла.

З. цэх.

Забойная вага (вага тушы без шкуры, галавы, ног).

2. Які дзейнічае смяртэльна, забівае насмерць.

Забойная сіла асколка.

|| наз. забо́йнасць, -і, ж. (да 2 знач.).

каме́та, -ы, ДМ -ме́це, мн. -ы, -ме́т, ж.

1. Нябеснае цела, якое мае выгляд абкружанай туманнай абалонкай яркай светлай плямы з вузкай паласой святла ў форме хваста.

2. Рачное быстраходнае пасажырскае судна на падводных крылах (разм.).

|| прым. каме́тны, -ая, -ае.

аргана... і аргана-...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) арганічны (у 1 знач.), напр.: арганагенны, аргана-мінеральны, 2) які мае адносіны да органаў (у 1 знач.), напр.: арганапаталогія, арганапластыка, арганатэрапеўтычны, арганатэрапія (прымяненне з лячэбнай мэтай рэчываў жывёльнага паходжання).

уніта́рны, -ая, -ае.

У выразе: унітарная дзяржава — форма дзяржаўнага ўладкавання, пры якой тэрыторыя дзяржавы, у адрозненне ад федэрацыі, не мае ў сваім складзе федэратыўных адзінак (штатаў, зямель), а падраздзяляецца на адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі (раёны, вобласці і г.д.).

Рэспубліка Беларусь — унітарная дзяржава.

фанфа́ра, -ы, мн. -ы, -фа́р, ж.

1. Медны духавы музычны інструмент, які мае выгляд падоўжанай трубы.

Пад гукі фанфар (таксама перан.: вельмі ўрачыста).

2. Музычная фраза, кароткі сігнал урачыстага характару, які выконваецца на такім інструменце.

Загучалі фанфары.

|| прым. фанфа́рны, -ая, -ае.

пле́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

1. Верхняя расшыраная і звычайна плоская частка чаго-н., што мае форму ножкі, стрыжня і пад.

П. цвіка.

2. Верхні канец караняплода.

П. трускалкі.

|| прым. пле́шачны, -ая, -ае (да 1 знач.).

сана́та, -ы, ДМ -на́це, мн. -ы, -на́т, ж.

Музычны твор для аднаго або некалькіх інструментаў, які складаецца з трох або чатырох кантрастуючых частак рознага характару і тэмпу, адна з якіх мае форму санатнага алегра.

С.

Бетховена.

|| прым. сана́тны, -ая, -ае.

сацыя́льны, -ая, -ае.

1. гл. соцыум.

2. Грамадскі, які мае адносіны да жыцця людзей і да іх адносін у грамадстве.

Сацыяльнае становішча.

Сацыяльнае асяроддзе.

○

Сацыяльнае забеспячэнне — дзяржаўная сістэма матэрыяльнага забеспячэння грамадзян у старасці, а таксама ў выпадку хваробы або непрацаздольнасці.

серп, сярпа́, мн. сярпы́, сярпо́ў, м.

1. Сельскагаспадарчая ручная прылада ў выглядзе выгнутага дробна назубленага нажа для зрэзвання злакаў з кораня.

Назубіць с.

2. перан. Пра тое, што мае форму такога прадмета.

С. месяца (месяц у пачатковай або апошняй фазе).