Verbum

уні́кнуць, -ну, -неш, -не; уні́к, -кла; зак.

1. чаго. Пазбегнуць, ухіліцца ад чаго-н.

У. аварыі.

У. лаянкі.

2. каго-чаго. Не пажадаць сустрэцца з кім-, чым-н.

У. сустрэчы.

3. у што. Удумацца, пастарацца зразумець сутнасць чаго-н.

У. у змест прачытанага.

|| незак. уніка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

упара́дкаваць, -кую, -куеш, -куе; -куй; -каваны; зак.

1. каго-што і без дап. Прывесці ў парадак, навесці парадак дзе-н.; вырашыць; уладкаваць.

У. кнігі.

У. ў хаце.

У. справы.

2. што. Добраўпарадкаваць.

У. гарадскія кварталы.

|| незак. упарадко́ўваць, -аю, -аеш, -ае; наз. упарадко́ўванне, -я, н.

|| наз. упара́дкаванне, -я, н.

факт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў, м.

1. Нявыдуманы, сапраўдны выпадак, падзея, тое, што адбылося на самай справе.

Сапраўдны ф.

Паведаміць факты.

Паставіць перад фактам каго-н. (перан.: становішча, калі ўжо нічога нельга змяніць).

2. часц. сцвярдж. Ужыв. са знач. так, сапраўды, бясспрэчна (разм.).

Няўжо ўсе сабраліся? — Ф.!

парэ́заць, -э́жу, -э́жаш, -э́жа; -э́ж; -э́заны; зак.

1. што. Параніць чым-н. вострым.

П. руку.

2. што і чаго. Нарэзаць у якой-н. колькасці, разрэзаць на часткі.

П. дроў.

3. каго (што). Зарэзаць у якой-н. колькасці.

П. гусей.

|| звар. парэ́зацца, -э́жуся, -э́жашся, -э́жацца; -э́жся (да 1 знач.).

пасла́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. Пісьмовы зварот дзяржаўнага дзеяча (ці грамадскай арганізацыі) да другога (ці да другой арганізацыі) па якім-н. важным дзяржаўным, палітычным пытанні.

П. прэзідэнта кангрэсу.

2. Увогуле — пісьмо, пісьмовы зварот (уст. і іран.).

Страснае п.

3. Літаратурны твор у форме звароту да каго-н.

перагрузі́ць, -ужу́, -у́зіш, -у́зіць; -у́жаны; зак., каго-што.

1. Грузячы, перамясціць.

П. збожжа з машыны ў вагоны.

2. Нагрузіць празмерна.

П. воз.

П. вучняў дамашнімі заданнямі (перан).

|| незак. перагружа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. перагру́зка, -і, ДМ -зцы, ж.

|| прым. перагру́зачны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Перагрузачныя работы.

перама́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны; зак.

1. каго-што. Зрабіць брудным, запэцкаць.

П. рукі чарнілам.

2. што. Замазаць, намазаць зноў або ўсё, многае.

П. аконныя рамы.

П. усе падшыпнікі салідолам.

|| незак. перама́зваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. перама́званне, -я, н. і перама́зка, -і, -зцы, ж. (да 2 знач.).

по́шук, -у, мн. -і, -аў, м.

1. мн. Дзеянні таго, хто шукае, адшукванне каго-, чаго-н.

У пошуках прыстанішча.

2. часцей мн. Разведачныя работы па выяўленні чаго-н. (спец.).

Геалагічныя пошукі.

3. Разведка, разведвальная баявая аперацыя (спец.).

Начны п.

|| прым. по́шукавы, -ая, -ае (да 2 і 3 знач.).

рэпеты́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Настаўнік, звычайна дамашні, які рэпеціруе (у 2 знач.) каго-н.

2. Вопытны спецыяліст, які праводзіць групавыя ці індывідуальныя рэпетыцыі з акцёрамі.

Р. па вакале.

Р. па балеце.

|| ж. рэпеты́тарка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак (разм.).

|| прым. рэпеты́тарскі, -ая, -ае.

саўлада́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак., з кім-чым.

1. Перамагчы, узяць верх у чым-н.; адолець, асіліць каго-, што-н.

С. са злачынцам.

С. з канём (прымусіць слухацца, падпарадкаваць сабе). С. з сабою (перасіліць сябе).

2. Змагчы выканаць якую-н. работу, ажыццявіць што-н.

С. з уборкай хлеба.