*Аўрач, овра́ч ’кій, якім заганяюць рыбу ў сетку’, рэч. (Браім, Весці АН БССР, 1973, 1). Аддзеяслоўнае ўтварэнне з суфіксам ‑ач, характэрным для назваў прылад дзеяння паводле значэння дзеяслова; магчыма, ад незафіксаванага *овраць, вытворнага з коранем ‑ver‑, для асноў з якім у славянскіх мовах характэрна значэнне ’піхаць, соўгаць’ (гл. Фасмер, 1, 293), а таксама ’кій, рычаг, з дапамогай якога што-небудзь паварочваюць, прыводзяць у рух’, параўн. укр. вирло ’асноўны шост рыбалоўнай прылады, пры дапамозе якога яе падымаюць і апускаюць’, ’дышаль манежа’, ’доўгі рычаг, якім паварочваюць ветраны млын’ (гл. Куркіна, Этимология, 1970, 101). Параўн. аўраць. З семантычнага боку магчымы ўплыў літ. varýti, vãro ’гнаць, выганяць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бяздо́мніцтва, ‑а, н.
Тое, што і бяздомнасць. Дык вось ён які, новы паваротак у жыцці! У якім жыцці? У бяздомніцтве, у блуканні паміж небам і зямлёю. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
агульнанаро́дны, ‑ая, ‑ае.
Агульны, адзіны для ўсяго народу; які належыць усяму народу. Агульнанародная ўласнасць. Агульнанародныя патрэбы. Агульнанародная мараль. // Такі, у якім удзельнічае ўвесь народ; усенародны. Агульнанародная справа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адбіўны́, ‑а́я, ‑о́е.
1. Якім адбіваюць што‑н. Адбіўны молат.
2. Прыгатаваны шляхам адбівання, размякчэння ўдарамі. Адбіўная катлета. / у знач. наз. адбіўна́я, ‑ой, (‑ое), ж. З’есці адбіўную.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адгарэ́ць, ‑рыць; зак.
1. Перагарэўшы ў якім‑н. месцы, адваліцца, адпасці ад чаго‑н. Сук адгарэў.
2. перан. Скончыцца, мінуцца. Што адбалела, Што адгарэла — Лісцем замецена. Каршанеўская.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адпаі́ць, ‑паю, ‑поіш, ‑поіць; заг. адпаі; зак., каго.
1. Адкарміць малаком; выгадаваць на пойле. Адпаіць цяля.
2. Разм. Вылечыць, давесці да нармальнага стану якім‑н. пітвом, лякарствам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абвяржэ́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. абвяргаць — абвергнуць.
2. Паведамленне, артыкул і пад., у якім што‑н. абвяргаецца. У дадатак абавязалі Стукава надрукаваць абвяржэнне. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гамеры́чны, ‑ая, ‑ае.
Вялізны, незвычайных памераў або сілы.
•••
Гамерычны смех (рогат) — нястрымны, грамавы смех, падобны на той, якім, паводле «Іліяды» Гамера, смяяліся на сваіх гуляннях алімпійскія багі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэантало́гія, ‑і, ж.
1. Прафесіянальная этыка медыцынскіх работнікаў, прынцыпы іх паводзін, накіраваныя на максімальнае павышэнне карыснасці лячэння.
2. Раздзел этыкі, у якім разглядаюцца праблемы абавязку і абавязковага.
[Ад грэч. déon, déontos — патрэбнае, належнае і logos — вучэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зачарава́цца, ‑руюся, ‑руешся, ‑руецца; зак., кім-чым.
Залюбавацца, прыйсці ў захапленне. Іншы раз [начлежнікі] гэтак зачаруюцца якім-небудзь прыгожым сказам, што не пабачаць, як і ночка прабяжыць. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)