Парубе́нь ’жэрдка для прыціскання сена, саломы або снапоў на возе’ (ТСБМ, Шат., Янк., Чабярук, Назвы рубля, 136; Сл. ПЗБ). З *парубе́ль (гл. рубе́ль).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Патка́нне ’ніткі ў чаўнаку для ткання’ (нараўл., Мат. Гом.). Утворана з прыстаўкі па- (прасл. po‑ са значэннем заканчэння дзеі) і тканне < ткаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пе́чак ’фундамент печы’ (Ян.). З апечак ’цагляны ці металічны падмурак печы’. Параўн. ст.-рус. опечекь аснова для печы1 (1561 г.). Да печ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пешахо́д ’тратуар’ (Растарг.). З рус. пешеход ’тс’, пашыранага ў 90‑х гадах XIX ст., параўн. яшчэ пешеходня ’бакавы шлях (на мосце) для пешых’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ро́цік ’адтуліна ў лямпе для кнота’ (добр., Мат. Гом.). Да рот (гл.). Утворана ў выніку пераносу семантыкі паводле падабенства рэаліі з паўадкрытым ротам.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сако́лле ’аддаленыя глухія месцы навокал’ (Яшк.). Ад кораня ‑кол‑ (гл. аколіца, наваколле) з прыст. са‑, тыповай для магілёўскіх гаворак, і суф. зборнасці ‑ле.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сурэніца (суреница) ’вежавіца, Turitis glabra L.’ (Меер Крыч.). Няясна (памылкова запісанае сурэпіца, гл. наступнае слова, аднак падобных назваў для ўказанай расліны не адзначана).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сэйт ’стойла для каровы’, сэ́йт, сэ́йта ’аброжак, прывязь’ (даўг., Сл. ПЗБ). Запазычанне беларуска-літоўскай кантактнай зоны, аўтары слоўніка параўноўваюць з літ. seĩtas ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тара́нка1 ’сплецены з саломы і лазы посуд для вымярэння збожжа’ (Скарбы). Няясна.

Тара́нка2 ’сушаная рыба, таран’ (ТС, Растарг.). Гл. тара́н1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Таёмства ’таямнічасць, недасягальнасць для розуму, пазнання’ (1910 г., КСНН). Магчыма, багемізм, параўн. ст.-чэш. tajemstvie, рэдкае польск. tajemstwo, параўн. Басай-Сяткоўскі, Słownik, 388.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)