дрымо́та, ‑ы, ДМ ‑моце, м.
Санлівасць; паўсон. Стомленасць і ціхі шэпт хвой хіліў да сну, але партызаны сіліліся перамагчы дрымоту. Шчарбатаў. Дрымота, якая агарнула мяне на вольным лясным паветры, перадалася і Галінцы, і неўзабаве мы абедзве моцна заснулі. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рыка́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. рыкаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. Ніна ўявіла вёску, ахопленую пажарам, крыкі і галашэнне жанчын, дзікае рыканне жывёлы, і ў яе замерла сэрца. Шчарбатаў. Здалёк, з пожні каля бярэзніку, даносілася рыканне кароў. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нашы́ць, ‑шыю, ‑шыеш, ‑шые; зак.
1. што. Прышыць на што‑н. [Наташа] пашыла на .. [сумку] чырвоны крыжык і паклала туды розныя лякарствы. Шчарбатаў.
2. чаго. Пашыць у якой‑н. колькасці. Багата важаць працадзень: Нашый сукенак яркіх, Бяры шаўкі, усе яны — Свае, айчыннай маркі. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абнадзе́іць, ‑дзею, ‑дзеіш, ‑дзеіць; зак., каго.
Паабяцаўшы што‑н., запэўніўшы ў чым‑н., абудзіць надзею; суцешыць. Абнадзеіў настаўнік Сцёпку, ахвоты да навукі паддаў. Колас. Дзівіліся партызаны спакою і вытрымцы гэтага чалавека, дзівіліся і стараліся падтрымаць яго, сказаць спагадлівае слова, неяк абнадзеіць. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
брызе́нт, ‑у, М ‑нце, м.
Грубая непрамакальная парусіна. Толя сядзіць на носе чайкі і на ўзбраенні яго — доўгі, лёгенькі шост і «іжаўка» дзядзькі Антося, якая ляжыць на брызенце плашч-палаткі. Брыль. Усцяж па шашы, што вяла на Оршу, стаялі аўтамашыны, прыкрытыя брызентам. Шчарбатаў.
[Ад гал. presenning.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
карту́з, ‑а, м.
Мужчынскі галаўны ўбор з аколышкам і цвёрдым казырком. На ім [Вінцуку] белая вышываная кашуля і чорны пінжак. На галаве новы картуз. В. Вольскі. Дзед дастаў з гары парыжэлыя ад часу боты, адшукаў нейкі старамодны картуз і прыняў паўваенны выгляд. Шчарбатаў.
[Гал. kardoes.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разла́пісты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які раскінуўся шырока ў розныя бакі (пра дрэвы, галлё, карэнне). Зямлянкі былі пабудаваны так, што іх адразу нельга было ўгледзець, — глыбока ў зямлі, пад разлапістымі дрэвамі. Шчарбатаў. У высокім разлапістым папаратніку, у малых ялінах яшчэ трымаўся туман. Федасеенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усхвалява́насць, ‑і, ж.
Стан усхваляванага (у 2 знач.); хваляванне. У гэтым голасе было многа шчырасці, у ім была нейкая маладая ўсхваляванасць, што заўсёды падабалася гледачам і прыводзіла іх у захапленне. Шчарбатаў. На новае месца заўсёды пераязджаеш з пачуццём нейкай своеасаблівай усхваляванасці. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паку́рчаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад пакурчыць.
2. у знач. прым. Пагнуты, пакрыўлены, скурчаны. Усюды валяліся абгарэлыя, пакурчаныя рэбры вагонаў, перакуленыя, знявечаныя паравозы, .. узарваныя рэйкі... Шчарбатаў. У рэчку ўпалі пакурчаныя лісці, вецер пагнаў іх да чаротаў, што раслі навокал топкіх берагоў. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дры́жыкі, ‑аў; адз. няма.
Частае сутаргавае ўздрыгванне цела (ад холаду, нервовага узбуджэння і пад.). У дрыжыкі кідае. □ [Цётцы Мальвіне] было так страшна, аж да дрыжыкаў у каленках, і разам з тым весела. Навуменка. Вада хлюпала ў ботах, непрыемныя дрыжыкі прабягалі па целе. Шчарбатаў.
•••
Дрыжыкі прадаваць гл. прадаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)