Момля ’той, хто гаворыць вельмі ціха, незразумела’ (ваўк., Сл. ПЗБ), рус. перм. момля ’ціхоня’. Гукапераймальнае. Да мумляць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ну́ціць ’ціха спяваць’ (Сцяшк. Сл.; стаўб., Сл. бел. нар. фраз.). Запазычана з польск. nucić ’тс’ (ад nuta ’нота’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пані́зіць, -ніжу, -нізіш, -нізіць; -ніжаны; зак., каго-што.
Зрабіць больш нізкім (у 2, 3 і 7 знач.).
П. цэны.
П. узровень вады.
П. каго-н. па пасадзе.
П. напружанне ў электрасетцы.
П. гук.
◊
Панізіць голас — пачаць гаварыць цішэй, ціха.
|| незак. паніжа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. паніжэ́нне, -я, н.; прым. паніжа́льны, -ая, -ае (спец.).
Паніжальная падстанцыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
трэ́сціся, трасу́ся, трасе́шся, трасе́цца; трасёмся, трасяце́ся, трасу́цца; тро́сся, трэ́слася; трасі́ся; незак.
1. Часта хістацца, калаціцца.
Лісты ціха трэсліся.
Рукі трасуцца.
2. Падскокваць (пры яздзе па няроўнай дарозе).
Ехалі, трэсліся па камяністай дарозе.
3. перан. Хвалявацца за каго-, што-н.
Т. над дзецьмі.
4. перад кім-чым і без дап. Адчуваць страх, боязь.
Т. перад начальствам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бліжэ́ць, ‑эе; незак.
Разм. Набліжацца. Павольна, ціха над зямлёй, нібы валы, бліжэюць хмары. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вуша́сты, ‑ая, ‑ае.
З вялікімі вушамі. Усё ціха. Дзесь блізютка Прамільгнуў кажан вушасты. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мор, ‑у, м.
Уст. Павальная смерць, эпідэмія. Стала ціха, нібы мор выкаціў усю вёску. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перапужа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.
Моцна спужаць, напужаць; перапалохаць. — Ціха ты! Дзяцей перапужаеш! Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сціхамі́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., каго-што.
Разм. Прымусіць весці сябе ціха; супакоіць. Сціхамірыць буянаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Няўзна́кі ’непрыкметна’ (Сцяшк.), неўзнакі́ ’тс’ (Варл.), няўзна́ч ’часам; ціха, непрыкметна; няўцям’, няўзна́чку ’непрыкметна’ (Нас.), неўзнаце́йку ’нечакана’ (Касп.). Да знак, знаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)