Аса́дка ’ручка для пяра’ (Гарэц., Др.-Падб., КТС). Утворана як памяншальнае з суфіксам ‑к‑ ад асада 1 ’частка прылады, якая насаджваецца на іншую частку’ — у дадзеным выпадку асадка «асаджвалася» на пяро. Параўн. польск. obsadka ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пра́ца, -ы, ж.
1. Чалавечая дзейнасць, накіраваная на стварэнне пры дапамозе прылад вытворчасці матэрыяльных і духоўных каштоўнасцей, неабходных для жыцця людзей.
Фізічная п.
Разумовая п.
Людзі працы (працоўныя; высок.). Падзел працы.
Прылады працы.
2. Работа, занятак.
Цяжкая сялянская п.
Аплаціць за працу.
3. мн. -ы, прац. Вынік разумовай дзейнасці, твор.
Навуковая п.
Спіс друкаваных прац.
4. Тое, што і работа (у 3 знач.).
Хадзіць на працу.
|| прым. працо́ўны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Працоўная кніжка (дакумент аб працоўным стажы).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ссячы́ і ссе́кчы, ссяку́, ссячэ́ш, ссячэ́; ссячо́м, ссечаце́, ссяку́ць; ссек, -кла; ссячы́; ссе́чаны; зак., каго-што.
1. Моцным ударам (якой-н. вострай прылады) аддзяліць.
С. бярозу.
2. Пасячы на дробныя кавалачкі што-н.
С. буракі.
3. Знішчыць каго-, што-н., секучы шаблямі, мячамі.
Кавалерысты ссеклі атрад праціўніка.
4. Збіць, рассячы ў многіх месцах.
С. пугай карову.
Град ссек пасевы (пабіў).
5. Пра насякомых: пакусаць у многіх месцах.
Камары ссеклі рукі.
|| незак. ссяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. ссяка́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
се́ткавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да сеткі (у 1, 2 знач.). Сеткавая пража. Сеткавае пляценне. Сеткавае палатно. // Які з’яўляецца сеткай; складаецца з сетак. Сеткавыя прылады лоўлі. // Які робіцца пры дапамозе сеткі (сетак). Сеткавая лоўля. Сеткавы промысел.
2. Які мае адносіны да электрычнай сеткі. Сеткавы рубільнік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пула́нка ’мышалоўка, пастка’ (Сл. Брэс.). Калі гэта не сапсаванае пры перадрукоўцы пул ап к а < польск. pułapka ’тс’ (ад łapać ’лавіць’ гл. Банькоўскі, 2, 965), то, магчыма, утворана ад літ. pulti ’падаць’, што адлюстроўвае канструкцыю прылады з падаючай часткай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паве́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Тое, што і павець. Пад вялікай паветкай на дварэ стаіць многа вазоў. Бядуля. Павець з гумном стаяла радам, А пад паветкаю прылады: Вазок, калёсы, панарады. Колас. Тут [ля крыніцы] струменьчык чысты ліўся і журчаў, як чмель над кветкай, пад бярозавай паветкай. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Трал ’вялікая сетка для лоўлі рыбы з суднаў’, ’гідраграфічныя прылады для даследавання марскога дна’ (ТСБМ). Праз польскую ці рускую мовы з англ. trawl ’грунтавы невад у выглядзе доўгага мяшка’, ’цягнуць сеткі па дну’ < лац. tragula ’невад’ (Фасмер, 4, 93; ЕСУМ, 5, 617).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сна́добье ср., разг.
1. (народное лечебное средство из различных трав) зе́лле, -лля ср., зёлкі, -лак мн.;
2. уст. (принадлежности, предметы) прыла́ды, -ла́д мн., прычында́лы, -лаў ед. нет.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вытво́рчасць ж., в разн. знач. произво́дство ср.; (изготовление — ещё) поде́лка;
прыла́ды ~сці — ору́дия произво́дства;
працава́ць на ~сці — рабо́тать на произво́дстве;
сталеліце́йная в. — сталелите́йное произво́дство;
в. снегавы́х шчыто́ў — произво́дство (поде́лка) снеговы́х щито́в
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паддо́н, ‑а, м.
1. Падстаўка пад дно.
2. Спец. Скрыня, клетка без века, накрыўкі для перавозкі, пад’ёму якіх‑н. матэрыялаў. Паддон з цэглай. □ [Іван] ездзіў па рэйках на сваім кране ўзад і ўперад, падымаў паддоны з растворам. Грахоўскі.
3. Днішча якой‑н. прылады, машыны, у якім змяшчаецца або адкуль сцякае вада, масла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)