саўлада́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак., з кім-чым.
1. Перамагчы, узяць верх у чым-н.; адолець, асіліць каго-, што-н.
С. са злачынцам.
С. з канём (прымусіць слухацца, падпарадкаваць сабе). С. з сабою (перасіліць сябе).
2. Змагчы выканаць якую-н. работу, ажыццявіць што-н.
С. з уборкай хлеба.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зака́з, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Даручэнне або просьба зрабіць, выканаць што-н.
Па заказе (таксама перан.: па чыёй-н. просьбе, патрабаванні). Паліто на з.
Як на з. або як па заказе (пра тое, што адпавядае якому-н. патрабаванню, з’яўляецца ўзорным).
2. Заказаная рэч.
Разнесці гатовыя заказы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спра́ўдзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак., што (разм.).
1. Ажыццявіць, здзейсніць; выканаць.
С. сваю мару.
2. Апраўдаць што-н. (звычайна пра надзеі і пад.).
С. бацькоўскія надзеі і спадзяванні.
3. Правільна прадказаць што-н. (разм.).
На гэты раз сіноптыкі спраўдзілі.
|| незак. спра́ўджваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. спра́ўджванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прика́з
1. (распоряжение) зага́д, -ду м.;
испо́лнить прика́з вы́канаць зага́д;
2. ист. прыка́з, -за м.;
Посо́льский прика́з Пасо́льскі прыка́з.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нездавальня́юча
1. нареч. неудовлетвори́тельно;
вы́канаць зада́нне н. — вы́полнить зада́ние неудовлетвори́тельно;
2. в знач. сущ. неудовлетвори́тельно;
паста́віць студэ́нту н. — поста́вить студе́нту неудовлетвори́тельно
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пратанцава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; зак., што.
1. Выканаць танец; станцаваць. Пратанцаваць вальс. Пратанцаваць польку.
2. і без дап. Правесці некаторы час у танцах. Цэлы вечар з ... [Маняй] пратанцаваў нейкі сімпатычны юнак. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закама́ндаваць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак.
Разм. Даць каманду, загадаць што‑н. зрабіць, выканаць. З цэнтра закамандавалі некаторым гарнізонам перамясціцца.. у акругу. Чорны. — Адчыняй! — уладна і сярдзіта закамандаваў хтось з двара. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мабіліза́цыя, -і, ж.
1. Перавод узброеных сіл краіны з мірнага становішча ў поўную баявую гатоўнасць.
2. Прызыў ваеннаабавязаных запасу ў армію ў час вайны.
Усеагульная м.
3. перан. Давядзенне каго-, чаго-н. да стану актыўнай гатоўнасці выканаць якое-н. заданне.
М. ўсіх сваіх сіл.
|| прым. мабілізацы́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Перашкода ’тое, што перагароджвае шлях, затрымлівае рух, перапыняе якое-небудзь дзеянне’ (ТСБМ, Гарэц., Нас., Шат., Касп.), перашкодзіць (Шпіл., ТСБМ), перашкадза́ць (відаць, пад уплывам польск. przeszkadzać ’тс’), перашкажа́ць (Яруш., Нас.), пірашкаджа́ць ’рабіць турботы’ (Варл.), перэшко́дзіць ’прынесці вялікую шкоду’ (Растарг.), пірашкодзіць ’пашкодзіць выканаць нейкую работу’ (Варл.). Да пера- і шкода (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́чарпаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Чэрпаючы, выбраць усё, да канца. Вычарпаць ваду з вядра.
2. перан. Поўнасцю патраціць, зрасходаваць. Вычарпаць запасы, сілы.
3. перан. Выканаць, давесці да канца. Вычарпаць праграму.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)