адро́зніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.
Заўважыць розніцу паміж прадметамі, з’явамі; распазнаць, вылучыць. [Сцяпан:] — Іншага сабаку — ваўкарэзіну нават спрактыкаванаму воку цяжка адрозніць ад ваўка. Пальчэўскі. На парозе з’явіліся дзве невялічкага росту бялявыя дзяўчынкі, настолькі падобныя адна да аднае, што іх можна было адрозніць толькі па прычосках. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
анало́гія, ‑і, ж.
1. Падабенства ў якіх‑н. адносінах паміж прадметамі ці з’явамі. Поўная аналогія. Вонкавая аналогія.
2. Спец. Форма высновы, калі, грунтуючыся на падабенстве двух прадметаў, з’яў у якіх‑н. адносінах, робяць вывад пра іх падабенства ў іншых адносінах. Гістарычныя аналогіі. Падабраць па аналогіі. Шукаць аналогію.
[Грэч. analogia.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абітурые́нт, ‑а, М ‑нце, м.
Вучань, які канчае сярэднюю школу, а таксама выпускнік, які наступае ў ВНУ. Дарогаю да інтэрната, у якім размяшчаліся абітурыенты, паміж Галяй і Косцікам ішла мірная, лагодная гаворка. Сабаленка. Зрэшты, хто мы такія? І не вучні ўжо і не студэнты яшчэ — абітурыенты. Асіпенка.
[Ад лац. abituriens, abiturientis— гатовы пайсці, пакінуць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэбаркадэ́р, ‑а, м.
1. Плывучая прыстань для рачных суднаў. Лужкі — невялічкая прыстань, тут нават не было дэбаркадэра, і параходы прыставалі проста да крутога пясчанага берага. Краўчанка.
2. Уст. Платформа на чыгуначнай станцыі. На станцыі — на пероне, на дэбаркадэры і паміж рэек пахаджвалі чыгуначныя жандары, гарадавыя. Мурашка.
[Фр. débarcadére.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зеў, зева, м.
1. Адтуліна, якая вядзе з рота ў глотку. Поласць зева.
2. перан. Адтуліна, жарало. Зеў люка. Зеў печы. Зеў пячоры.
3. Спец. Прастора паміж двума слаямі асновы ў кроснах, дзе праходзіць чаўнок.
•••
Ільвіны (львіны) зеў — травяністая расліна з кветкамі, якія нагадваюць адкрытую пашчу льва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змярка́нне, ‑я, н.
1. Наступленне змроку, цемнаты. Дзень праводзяць дзеці ў лесе — З досвітку і да змяркання. Аўрамчык. Сонца зайшло, і пачалося змярканне — ціхае, свежае, з расой і камарамі. Брыль.
2. Прыцемкі паміж заходам сонца і наступленнем ночы. Дзень пагас за сялом, Паплавы ахінула змярканне. Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каплі́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Памянш.-ласк. да капліца; невялікая капліца. На адным канцы сяла старэнькая абымшэлая каплічка. Мурашка. Каля вёскі Лясная, што на Магілёўшчыне, даўно стаіць невялікая каплічка — помнік у гонар бітвы паміж войскамі Пятра І і шведскім корпусам генерала Левенгаўпта. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
літагра́фія, ‑і, ж.
1. Спосаб друкавання з плоскай паверхні каменя, на якой зроблены малюнак.
2. Малюнак, зроблены такім спосабам. Вера ўзняла галаву — у руках старой была маляўнічая літаграфія, якая выклікала такую бурную спрэчку паміж ёю і братам. Мікуліч.
3. Прадпрыемства або цэх, дзе друкуюць такім спосабам.
[Ад грэч. lithos — камень і graphō — пішу.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перале́сак, ‑ску, м.
Невялікі лес, аддзелены полем ад іншых лясных участкаў, або рэдкі ці малады лес паміж ляснымі масівамі. Лесу не відаць, толькі сям-там пералескі, маленькія, вельмі ўтульныя цяністыя гаёчкі. Сачанка. Дарога была прасёлкавая, глухая — яна вілася між палямі і пералескамі воддаль ад паселішчаў. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перапа́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
Разм.
1. Тое, што і перастрэлка. Тры роты пяхотнага палка.. трапілі ў перапалку, наскочыўшы на засаду. Лынькоў.
2. перан. Крыклівая спрэчка, лаянка. Сямейная перапалка. □ Мароз з апушчанымі вачамі чакаў, пакуль скончыцца перапалка паміж Шэметам і Цмыгам. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)