шмэ́ндрык, ‑а, м.

Разм. Звычайна пра падлетка, несур’ёзнага хлопца. Развялося гэтых вусатых шмэндрыкаў. □ Засталіся ў хатах старыя, малыя ды такія шмэндрыкі, як мы. Пянкрат.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штабнава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; незак., што і без дап.

Спец. Шыць, прашываць, прастрочваць што‑н. (звычайна на машынцы). Штабнавала [Міхля], бывала, на сваёй машынцы. Баранавых.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эспа́ндэр, ‑а, м.

Спартыўны снарад, які звычайна складаецца з дзвюх ручак, злучаных некалькімі рызінавымі шнурамі або спружынамі, для развіцця мышцаў рук, грудзей і спіны.

[Ад лац. expando — распасціраю, расцягваю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

*Спрышчыцца, спры́шчытысʼ ‘памерці, скачанець’ (Клім.). Гарачава (Этимология–1985, 64) выводзіць з спры́шчыты ‘адмарозіць’ (Клім.); звычайна спры́шчыць ‘спячы’ (Сцяшк. Сл.), ‘спапяліць’ (ТС). Да прышчыць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

агарну́ць, агарну́, аго́рнеш, аго́рне; агарні́; аго́рнуты; зак., каго-што.

1. Укрыць з усіх бакоў, абкруціць, абгарнуць.

А. коўдрай дзіця.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Настаць, заспець (пра ноч, цемру і пад.).

Змрок агарнуў зямлю.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Апанаваць, завалодаць, захапіць, ахапіць каго-н.

Думкі пра дом агарнулі хлопца.

Млявасцю агорнута ўсё цела.

4. Абняць, абхапіць, ахапіць.

Полымя агарнула ўвесь дом.

|| незак. аго́ртваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. агарну́цца, агарну́ся, аго́рнешся, аго́рнецца; агарні́ся; незак. аго́ртвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адляце́ць, -лячу́, -ляці́ш, -ляці́ць; -ляці́м, -леціце́, -ляця́ць; -ляці́; зак.

1. Летучы, перамясціцца, аддаліцца ад каго-, чаго-н. на пэўную адлегласць.

А. на дзесяць кіламетраў.

2. Паляцець; пакінуць якое-н. месца, вылецеўшы.

Адляцелі буслы ў вырай.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Адысці, мінуць, знікнуць (кніжн.).

Дні дзяцінства адляцелі.

4. Адскочыць убок ад моцнага ўдару, штуршка (разм.).

Мячык адляцеў ад сцяны.

5. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Адарвацца, адпасці (пра што-н. прымацаванае; разм.).

Наклейка адляцела.

|| незак. адлята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дымі́ць, -млю́, -мі́ш, -мі́ць; -мі́м, -міце́, -мя́ць; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Кепска гарэць, даючы многа дыму.

Газніца дыміць.

2. чым. Курыць, пускаючы дым.

Д. папяросай.

|| зак. надымі́ць, -млю́, -мі́ш, -мі́ць; -мі́м, -міце́, -мя́ць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дэтэкты́ў, -ты́ва, мн. -ты́вы, -ты́ваў, м.

1. Спецыяліст па расследаванні крымінальных злачынстваў, агент вышукной паліцыі.

2. Літаратурны твор або кінафільм, у якіх адлюстроўваецца раскрыццё таямніц, звязаных звычайна з забойствам.

|| прым. дэтэкты́ўны, -ая, -ае (да 2 знач.).

Д. раман.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падбухто́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., каго (што) (разм.).

1. Падбіць што-н. зрабіць (звычайна дрэннае, заганнае).

П. да спрэчак.

2. Настроіць супраць каго-н.

П. сына супраць бацькі.

|| незак. падбухто́рваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. падбухто́рванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ла́патнік, -а, мн. -і, -аў, м. (разм.).

1. Той, хто пляце і прадае лапці (уст.).

2. Той, хто ходзіць у лапцях (пра беднага селяніна; уст.).

3. Неадукаваны, некультурны, адсталы чалавек (звычайна як лаянкавае слова; пагард.).

Вахлак, л. няшчасны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)