шу́ргаць
‘утвараць шум; хадзіць, не падымаючы ног; абмацваць рукой што-небудзь (без прамога дапаўнення: шоргаць па чым-небудзь); ліць (пра дождж)’
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
шу́ргаю |
шу́ргаем |
| 2-я ас. |
шу́ргаеш |
шу́ргаеце |
| 3-я ас. |
шу́ргае |
шу́ргаюць |
| Прошлы час |
| м. |
шу́ргаў |
шу́ргалі |
| ж. |
шу́ргала |
| н. |
шу́ргала |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
шу́ргай |
шу́ргайце |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
шу́ргаючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
самасто́йны, -ая, -ае.
1. Які існуе асобна ад іншых; незалежны.
Самастойная дзяржава.
Жыць самастойна (прысл.).
2. Здольны дзейнічаць сам, без чужой дапамогі.
С. чалавек.
Самастойныя паводзіны.
3. Які робіцца сваімі сіламі або па сваёй ініцыятыве, без пабочнага ўплыву.
Самастойнае даследаванне.
|| наз. самасто́йнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
самацёк, -у, м.
1. Рух вадкасці або сыпкіх рэчываў сілай свайго цяжару.
С. вады.
2. перан. Ход якой-н. справы, працы без плана, без кіраўніцтва, стыхійнае ажыццяўленне чаго-н.
Пусціць справу на с.
|| прым. самацёчны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
Самацёчнае арашэнне.
С. канал.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
напява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. гл. напець.
2. што і без дап. Ціха, напаўголасу пець.
Н. песню.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
начысту́ю, прысл. (разм.).
1. Цалкам; начыста.
Лён вымалочваецца н.
2. Нічога не ўтойваючы; без хітрыкаў; шчыра.
Гаварыць н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нудзе́ць, -дзе́ю, -дзе́еш, -дзе́е; незак., па кім-чым і без дап.
Нудзіцца, сумаваць.
Працы шмат, няма калі н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нягрэ́блівы, -ая, -ае.
Просты, без прэтэнзій, які задавальняецца самым малым.
Н. густ.
Н. чалавек.
|| наз. нягрэ́блівасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паво́зка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж.
Просты колавы экіпаж без рысораў.
|| прым. паво́зачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пама́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.
Папраўленае месца ў напісаным тэксце.
Пісаць трэба без памарак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пантамі́ма, -ы, мн. -ы, -мі́м, ж.
Мімічны спектакль без слоў.
|| прым. пантамі́мны, -ая, -ае і пантамімі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)