Verbum

◎ Лімбры́чак ’чайнік’ (ашм., Сцяшк. Сл.). Запазычана з гтольск. imbryczek < imbryk ’тс’, якое з тур. i̯mbrik ’збан для ’вады, джазва’. Пачатковае л‑ на месца j .

Трасцё ‘трыснёг, чарот’ (Тур., Сл. ПЗБ), ‘тонкія пласцінкі ў бёрдзе’ (Бяльк., Мат. Гом., Сл. ПЗБ), трасце́ ‘тс’ (Скарбы, Мат. Гом., Сл. ПЗБ). Гл. трысцё.

Саза́н ’рачная прамысловая рыба сямейства карпавых’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, Жук., Інстр. 2). Рус., укр. саза́н. З тур., казах. sazan ’тс’ (Міклашыч, 289; Фасмер, 3, 545).

Бязме́н. Рус. безме́н, укр. бе́змін, польск. bezmian. Няяснае слова. Хутчэй за ўсё запазычанне (з чув. або араб.- тур.). Агляд шматлікіх версій у Фасмера, 1, 144–145.

Мячэць ’малітоўнік дом у мусульман’ (ТСБМ), ст.-рус. мечеть (мѣчить, мечать) ’тс’ (1584 г.). Раней, з XIV ст. мезгить — з тур.-араб. mäsdžid, тат. mäčit ’тс’ (Радлаў, 4, 2110; Корш, AfslPh, 9, 665; Бернекер, 2, 29; Фасмер, 2, 613). Ст.-бел. мечетъ ’тс’ (1540 г.) было запазычана з асм.-тур. mesčit, mečit < араб. masǧid (Расанен, 336; Булыка, Лекс. запазыч., 184). У польскай мове такая ж форма — meczet ’тс’ (Заянчкоўскі, PF, 18 (1964), 2, 169.

Мінарэт ’вежа мячэці’ (ТСБМ). У літар. бел. мову прыйшло з польск. minaret або з рус. минарет, якія (праз ням. Minarett ці франц. minaret) прыйшлі з тур. minare < араб. mināra ’мінарэт’, — першапачаткова manāra ’месца, дзе гарыць агонь або ёсць святло, маяк’ (Фасмер, 2, 623). Аднак ёсць тур. minaret ’месца на вежы, з якога муэдзін ззывае на малітву’. Відавочна, лексема магла б быць вядомай у бел. гаворках тых населеных пунктаў, дзе пражывалі бел. татары.

Кабачо́к ’расліна Cucurbita melo pepo; плод гэтай расліны’ (БРС, КТС, ТСБМ). З рус., дзе кабак да цюрк., параўн. тур., там., чагат. кабак ’тс’, гл. Фасмер, 2, 148.

Куша́к ’пояс, дзяга’. Параўн. рус. кушак (Сл. паўн.-зах., 2, 595; Бяльк.). Укр. кушак, рус. кушак, ст.-рус. кушакъ. Запазычанне з тур. kušak ’тс’ (Фасмер, 2, 439).

Маштакі́ ’тапачкі’ (шальч., Сл. ПЗБ). З польск. meszty ’тс’, якое з тур. mest ’лёгкія туфлі без абцасаў’. Суфікс, як у шчарбакі ’неглыбокія лёгкія лапці’. Гл., аднак, мэкшты.

Сян (sian) ’гэты’ (Тур.). Форма м. р. указальнага займенніка *sь (гл. сей) у спалучэнні з *‑nъ (гл. ён), параўн. спалучэнне з іншым указальным займеннікам *tъ — сіты, гл.