смяшлі́васць, ‑і, ж.
Уласцівасць смяшлівага; схільнасць да смеху з любой прычыны. Неўзабаве плаксівасць прайшла, а смяшлівасць заставалася да самага юнацтва. Майхровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Секс ‘усё тое, што адносіцца да палавога жыцця’. Запазычана з англ. sex ‘полавая схільнасць’, sexy ‘сексуальна заклапочаны’, першапачаткова значыла ‘натуральны пол’, што з лац. sexus ‘пол’, роднаснага secāre ‘рэзаць, дзяліць’, г. зн. ‘частка, падзел’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
самавыхвале́нне, ‑я, н.
Усхваленне, праслаўленне самога сябе, сваіх заслуг, здольнасцей і пад. Лабановіч заўважыў схільнасць рэдактара да самавыхвалення і вырашыў скарыстаць гэта. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прытры́млівацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.
1. за што. Злёгку трымацца.
П. за парэнчы.
2. чаго. Трымацца бліжэй да чаго-н.
П. правага боку дарогі.
3. перан., чаго. Стаяць за што-н., дзейнічаць згодна з чым-н., мець схільнасць да чаго-н.
П. цвёрдых перакананняў.
П. традыцый.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пазёрства, ‑а, н.
Схільнасць пазіраваць (у 2 знач.); прытворства. Уся яго лаянка, абурэнне былі нічым іншым, як кароткай успышкай і нават крыху пазёрствам. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сварлі́васць, ‑і, ж.
Уласцівасць сварлівага; схільнасць да сваркі. Палагея (так звалі ўдаву) мела не зусім чыстую рэпутацыю і, апрача таго, славілася сваёй сварлівасцю. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фантазёрства, ‑а, н.
Схільнасць да фантазіравання, да фантазій. Гаворка часамі пераходзіла ў звычайнае фантазёрства, у жарты, у неіснуючыя сітуацыі, поўныя дасціпных, смешных выдумак. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Налог ’дрэнная схільнасць, звычка’ (Нас.), ’звычка’ (міёр., Нар. сл.), налога ’тс’ (віл., Жыв, сл.), укр. налога ’звычка, звычай’, польск. nałóg ’схільнасць, прывычка, звычка да чаго-небудзь дрэннага’. Ст.-бел. налог ’прывычка’ (1598 г.) лічыцца запазычаннем з польск. nałóg (Булыка, Лекс. запазыч., 133); Булахаў (Развіццё беларускай літ. мовы ў XIX–XX стст. ва ўзаемаадносінах з іншымі славянскімі мовамі. Мн., 1958, 27) лічыць паланізмам у беларускіх творах Чачота, што зусім верагодна, улічыўшы значную колькасць дэрыватаў у польскай мове і адмоўнае сэнсавае адценне слова, што адсутнічае ў беларускім дзеяслове налажы́цца ’прызвычаіцца, прывыкнуць’ (гл.), які мог быць асновай утварэння аддзеяслоўнага назоўніка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
арнамента́льнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць арнаментальнага (у 2 знач.). Арнаментальнасць мовы. □ Тут тая ж схільнасць да арнаментальнасці, да своеасаблівага рытму сказа, да паэтызацыі мовы прозы. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абагульне́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. абагульняць — абагульніць.
2. Агульны вывад, правіла, заснаваныя на вывучэнні асобных фактаў, з’яў. Шырокія абагульненні. Схільнасць да абагульненняў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)