нижа́йший уст. найніжэ́йшы; са́мы ні́зкі;
нижа́йший покло́н найніжэ́йшы пакло́н;
нижа́йшее почте́ние! маё шанава́нне!
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тэ́нар, -а і -у, мн. -ы, -аў, м.
1. -у. Самы высокі мужчынскі голас.
Лірычны т.
2. -а. Спявак з такім голасам.
|| памянш. тэнаро́к, -рка́, мн. -ркі́, -рко́ў, м. (да 1 знач.).
|| прым. тэнаро́вы, -ая, -ае.
Тэнаровая партыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тоежса́масьць ’тоеснасць’ (Ласт.), тоеса́масьць, тожса́масць ’тоеснасць, ідэнтычнасць’ (Байк. і Некр.), тожса́масць ’ідэнтычнасць, саматоеснасць’ (Некр. і Байк.), сюды ж тоежса́мы ’тоесны’ (Ласт.), тоеса́мы, тожса́мы ’тоесны, ідэнтычны’ (Байк. і Некр.). Утворана для перадачы лац. identitās ’ідэнтычны’ ад īdem ’той самы, той жа’, па тыпу польск. tożsamość, у аснове спалучэнне то́е са́мое ’адно і тое ж’ (вілен., Сл. ПЗБ), то́я‑са́мая ’тое, што было’ (Варл.), формы н. р. суадносныя з той са́мы ’той жа’ (Некр. і Байк.), той‑са́мы ’тс’ (Байк. і Некр.), тоj сам ’тс’ (Вруб.), гл. той, тое, самы. Формы з тож, мажліва, непасрэдныя запазычанні з польскай мовы. Гл. таксама тож.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ме́зенец, ‑нца, м.
Пяты, самы малы палец на руцэ і на назе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апо́шні, -яя, -яе.
1. Канцавы ў шэрагу чаго-н.
А. дзень заняткаў.
А. ў чарзе.
У а. раз.
2. Адзіны, астатні.
Раздзяліць а. кавалак хлеба.
3. Які толькі што з’явіўся, самы новы.
А. нумар часопіса.
Апошнія паведамленні.
Апранацца па апошняй модзе.
4. Канчатковы, беспаваротны, рашаючы; вышэйшы, крайні.
Апошняе слова.
А. сродак.
5. Зусім дрэнны, самы горшы (разм.).
Лаяць апошнімі словамі.
6. Гэты, толькі што названы (кніжн.).
Зайшла адна жанчына, затым другая, апошняя — з дзіцём.
7. наз. апо́шняе, -яга, н. Тое адзінае, што засталося.
Гатовы з чалавекам апошнім падзяліцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тамса́ма ’ў тым жа месцы’ (Варл.). Спалучэнне там з сам, самы, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
э́кстра, нескл. прым.
Самы лепшы, найвышэйшы (пра сорт, якасць, гатунак тавару). Масла экстра.
[Ад лац. extra — звыш меры, занадта.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
первостате́йный уст.
1. (относящийся к первому разряду) першаразра́дны;
первостате́йный купе́ц першаразра́дны купе́ц;
2. (самый лучший) першаразра́дны, са́мы ле́пшы;
первостате́йный това́р першаразра́дны (са́мы ле́пшы) тава́р;
3. (первостепенный) першара́дны;
первостате́йное де́ло першара́дная спра́ва.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́плаў, ‑лаву; мн. паплавы, ‑оў; м.
Луг у пойме ракі. Нешырокая рэчка за вёскай выйшла з берагоў і заліла паплавы. Сіняўскі. [Сад] падступае амаль да рэчкі, за якой адразу пачынаецца поплаў, там самы пахучы, самы мяккі мурог. Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пра́паршчык, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Воінскае званне асобы, якая добраахвотна праходзіць службу звыш устаноўленага тэрміну, а таксама асоба, што носіць гэта званне.
2. У царскай арміі: самы малодшы афіцэрскі чын, а таксама асоба ў гэтым чыне.
|| прым. пра́паршчыцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)