разго́ртка, ‑і, ДМ ‑тцы, ж.
Спец. Разгорнутая на плоскасці паверхня геаметрычнай фігуры. Гарызантальная разгортка. Разгортка мнагагранніка. // Наогул пра чарцёж якога‑н. прадмета, рэчы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́звавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да язвы (у 1 знач.), звязаны з яе ўтварэннем. Язвавая паверхня скуры. Язвавы працэс.
•••
Язвавая хвароба гл. хвароба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нары́ўны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да нарыва. Нарыўная паверхня.
нарыўны́, ‑ая, ‑ое.
Які прызначаны для лячэння нарываў. Нарыўны пластыр. // Які выклікае нарывы. Нарыўны газ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эмаліро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўцы, ж.
Разм.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. эмаліраваць.
2. Слой эмалі на чым‑н., паверхня з эмалі. Трэшчына на эмаліроўцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
во́нкавы, -ая, -ае.
1. Знешні, знадворны.
В. выгляд.
Вонкавае падабенства.
Вонкавая паверхня.
2. Які праяўляецца толькі са знешняга боку, не закранаючы сутнасці чаго-н.
Твар яго здаваўся вонкава (прысл.) спакойным.
3. перан. Паказны, паверхневы, пазбаўлены глыбіні.
Пафас гэтых вершаў толькі в.
|| наз. во́нкавасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нака́тка, ‑і, ДМ ‑тцы, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. накатаць (у 1 знач.).
2. Спец. Паверхня металу, атрыманая шляхам дэфармавання і ўшчыльнення яго верхняга слон.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сафі́т, софі́т ’падшыўка дошак да столі’ (ТС), су́фіт, суфэ́т ’столь’ (Сл. Брэс.). Этымалагічна тое ж, што і літар. сафі́т ’паверхня якой-небудзь архітэктурнай дэталі, якую можна бачыць знізу’, ’прыстасаванне ў карнізе, якое дае рассеянае святло і інш.’ (ТСБМ). З італ. soffiito ’столь’ (ТСБМ, там жа) праз заходнееўрапейскія мовы; у першым значэнні праз польск. sufit ’ніжняя паверхня столі; столь’; гл. SWO, 710.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абкрышы́цца, ‑крышыцца; зак.
Разм. Раскрышыцца па паверхні, па краях. Паверхня скалы выветрылася і абкрышылася. □ Проста ў яе [Надзі] перад вачыма — цагляныя сцяна. Краі ў многіх цаглін абкрышыліся... Бураўкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
страка́ты, -ая, -ае.
1. Такі, паверхня якога пакрыта палоскамі, плямамі розных колераў; рознакаляровы.
Стракатая тканіна.
С. дыван.
2. перан. Які вылучаецца неаднароднасцю, разнастайны, з розных элементаў.
С. склад насельніцтва.
3. Плямісты, разнашэрсны (пра масць жывёл); рознага апярэння (пра птушак).
С. дзяцел.
С. конь.
|| наз. страка́тасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паліро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўцы, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. паліраваць.
2. Адпаліраваная бліскучая паверхня чаго‑н. Пад’ехала яшчэ адна машына, у паліроўцы якой адлюстравалася вуліца. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)