◎ *Нацюга́каць, натюгикаты ’насварыцца, адчытаць’ (Клім.), сюды ж, відаць, лаянкавае нацюга (Глобус, Маладосць, 1988, 4, 146). Да выклічніка цюги! (цю‑га!) = рус. ату! ату его!, якім наганяюць звера на паляванні.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
інстынкты́ўны, ‑ая, ‑ае.
1. Абумоўлены інстынктам (у 1 знач.). Інстынктыўныя паводкі звера. Інстынктыўнае ўменне пчалы ляпіць соты.
2. Неўсвядомлены, мімавольны. Інстынктыўны страх. Інстынктыўны позірк. □ Каліберда хвіліну стаяў збянтэжаны, а потым заспяшаўся ўслед за камісарам.. Гэта быў інстынктыўны рух. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жака́н, ‑а, м.
Тупая паляўнічая куля на буйнога звера. Мы з Ігнатам рыхтаваліся выйсці досвіткам на дзікоў. Расклалі на стале ўсе свае паляўнічыя прычындалы — капсулі, гільзы, пыжы, бляшанкі са шротам і порахам — і зараджалі патроны жаканамі і карцеччу. Ляўданскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Трыко́тка ‘трашчотка для спужвання звера’ (Сцяшк.). Відаць, з фанетычна адаптаванага і пераасэнсаванага польск. terkotka ‘гаварлівая кабета’ ад terkotać, tarkotać ‘трашчаць, грукатаць, тарахцець’, гукапераймальнага паходжання (да прасл. *tъrk‑, гл. таркатаць, туркатаць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абкла́д, ‑а, м.
1. Спец. Абкружэнне звера ў часе палявання. [Бацька:] І сігануў бы з абклада, каб не Адамовіч — гэты, з Усоха што. Ён, праўда, сцебануў метка: воўк — у снег... Масарэнка.
2. Аздоба пераплёту царкоўных кніг ці паверхні абразоў у сярэдневяковым мастацтве.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
и́зверг вы́людак, -дка м., вы́радак, -дка м.; (палач, мучитель) кат, род. ка́та м.; звер, род. зве́ра м.;
и́зверг ро́да челове́ческого бран. вы́людак ро́ду чалаве́чага.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
упіса́цца, -ішу́ся, -і́шашся, -і́шацца; -ішы́ся; зак., у што.
1. Запісацца куды-н.
У. ў спіс.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Умясціцца на якой-н. прасторы, у межах чаго-н. (разм.).
Сілуэт звера ўпісаўся ў здымак.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Гарманічна спалучыцца з акаляючым асяроддзем.
Новы дом упісаўся ў ансамбль вуліцы.
|| незак. упі́свацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
карабі́н 1, ‑а, м.
1. Баявая вінтоўка з пакарочаным ствалом. Сержант ускінуў угару карабін, умомант прыцэліўся і стрэліў. Чорны.
2. Паляўнічая вінтоўка, з якой палююць на буйнога звера.
[Фр. carabine.]
карабі́н 2, ‑а, м.
Спружыновая зашчапка ў ланцужках, лейцах і пад., якая адкрываецца ўнутр.
[Фр. carabine.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здво́іць, здвою, здвоіш, здвоіць; зак., што.
1. Зрабіць падвоеным, здвоеным (у 2 знач.). Здвоіць нітку. // Паставіць адзін за адным. Здвоіць урокі.
2. Перастроіць (кожны рад у страі) у два рады. Здвоіць рады.
•••
Здвоіць след — прабегчы другі раз па сваім следзе (пра звера).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сцерагчы́, -рагу́, -ражэ́ш, -ражэ́; -ражо́м, -ражаце́, -рагу́ць; сцяро́г, сцерагла́, -ло́; -ражы́; -ражо́ны; незак., каго-што.
1. Вартаваць што-н.
С. коней.
С. пасевы ад птушак.
2. і з дадан. Уважліва назіраць, наглядаць за кім-, чым-н.
С., каб хто не парушыў парадку ў класе.
3. Высочваць каго-, што-н., падпільноўваць.
Паляўнічы сцеражэ звера.
4. перан. Не даваць парушыць, сачыць за захаванасцю чаго-н.
С. сон дзіцяці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)