пераляце́ць, -лячу́, -ляці́ш, -ляці́ць; -ляці́м, -леціце́, -ляця́ць; -ляці́; зак.
1. што і цераз што. Летучы, перамясціцца, адолець якую-н. прастору.
П. з Еўропы ў Амерыку.
П. горы або цераз горы.
2. Летучы, апынуцца па другі бок чаго-н.
Мяч пераляцеў цераз вароты.
3. што і без дап. Праляцець далей, чым трэба.
П. лінію пасадкі.
Снарад пераляцеў.
|| незак. пералята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. пералёт, -у, М -лёце, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́будаваць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак., што.
Пабудаваць, збудаваць. Цягнікі хадзілі, але спыняліся яны ўжо крыху далей, дзе да часу выбудавалі нейкую паветку. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
амша́рына, ‑ы, ж.
Тое, што і імшарына. Каржакаватыя хвойкі саступалі месца багунніку, а далей распасціраліся пухнатыя амшарыны, гасцінны прытулак журавоў і чапляў. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
глузд, ‑у, м.
Разм. Розум, развага. Паварушыць глуздамі. □ — О, гэты хлопец з глуздом. .. Паслухаем, што далей скажа... Пестрак.
•••
З глузду з’ехаць гл. з’ехаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
залі́ў, ‑ліва, м.
Частка мора, акіяна возера, якая ўразаецца ў сушу. Карабель рушыў далей, абмінаючы іншыя караблі, якія стаялі па ўсяму заліву. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ніжэй...
Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам «далей», «пазней» пры спасылцы на наступнае месца тэксту, прамовы, напрыклад: ніжэйпадпісаны, ніжэйадзначаны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́грузіць, ‑гружу, ‑грузіш, ‑грузіць; зак., што.
Дастаць і вынесці груз з чаго‑н. Выгрузіць дровы з вагонаў. □ [Хлопцы] рыбу выгрузілі на востраў, паехалі далей. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ачуме́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. Страціць разважлівасць; адурэць. Як праслухаў далей старога, дык ачумеў і не ачухаўся, аж пакуль да нас дабег. Шынклер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
такі́¹, -а́я, -о́е, займ.
1. указ. Менавіта гэты, падобны да гэтага або да таго, пра які гаварылася раней ці гаворыцца далей.
Такая цёплая зіма ў нас упершыню.
Т. падручнік нам і патрэбны.
2. азнач. Ужыв. для ўзмацнення ступені якасці, уласцівасці.
Ён т. прыгожы.
Т. звонкі голас.
3. у знач. наз. тако́е, -о́га, н. Нешта, што звяртае на сябе ўвагу: смешнае, незвычайнае, страшнае і пад.
Што я такое сказаў?
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
галі́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Памянш.-ласк. да галіна; невялікая галіна. Зубр рушыць далей, абрываючы мімаходам маладыя галінкі ясеня. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)