беке́ша, ‑ы, ж.
Мужчынскае паліто старадаўняга крою са зборкамі ў таліі. Адзін з .. [мужыкоў], чорнабароды, у шэрай, вузкай па таліі бекешы гаварыў гучна, нібы хацеў, каб яго слухалі ўсе. Асіпенка.
[Венг. bekeš.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Банбе́нак ’бубен, барабан; чалавек, што гучна гаворыць’ (мазыр., Г. А. Цыхун, вусн. паведамл.). Польск. bębenek (bęben ’бубен’; прасл. аснова bǫb‑). Параўн. бамбэ́нак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́гукнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак. і аднакр., што.
Гучна прамовіць, сказаць што‑н., выкрыкнуць. — Добра! — весела выгукнуў малы і кінуўся бягом за дзверы. Якімовіч. Амаль хорам сход выгукнуў тры прозвішчы. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рассмяя́цца, ‑смяюся, ‑смяешся, ‑смяецца; зак.
Пачаць смяяцца гучна, на поўную сілу; засмяяцца. Нехта з салдат не да ладу рассмяяўся. Лынькоў. [Дзяўчына] не магла ўстрымаць усмешкі, а цяпер дык і зусім рассмяялася. Маўр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тырыба́ніць ‘тараторыць, гучна і без толку гаварыць’, ‘насіць (несці), цягнуць што-н. вельмі цяжкае’ (мёрск., Нар. сл.). Мясцовы фанетычны варыянт да тараба́ні́ць 1, 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
басано́жкі, ‑жак; адз. басаножка, ‑і, ДМ ‑жцы; ж.
Лёгкія летнія адкрытыя туфлі. Ліля.. пачала збягаць па прыступках уніз. Шырокае плацце раздувалася парусам, тонкія абцасікі басаножак гучна цокалі аб каменныя пліты. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фле́йтавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да флейты, уласцівы ёй. Флейтавы гук. □ Ранняя вясна ці позняя, аднолькава гучна ў галінах зазелянелых бяроз спяваюць чырванагрудыя берасцянкі, выводзяць свае флейтавыя каленцы залацістыя івалгі. Ігнаценка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кя́ўкаць ’мяўкаць’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. літ. kiáuk čioti ’гучна крычаць, тонкім голасам крычаць’ (Там жа, 2, 598), ’мяўкаць’ (Нар. лекс.). Балтызм пад уплывам мяўкаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
усклі́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Вымавіць, сказаць што‑н. гучна, усхвалявана, з пачуццём. — Та-ата! — усклікнуў Марык і спрытна ашчарэпіў бацьку за шыю. Пальчэўскі. — Ах, сынок! — усклікнула маці і схапілася за галаву. Дамашэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шуме́ць¹, -млю́, -мі́ш, -мі́ць; -мі́м, -міце́, -мя́ць; -мі́; незак.
1. Утвараць, рабіць шум (у 1 знач.).
Шуміць бор.
Шуміць дождж.
Шуміць у галаве (няясна ў думках ад стомленасці, моцнага перажывання, ап’янення). У вушах шуміць (пра слыхавое раздражненне).
2. Гучна выражаць незадаволенасць, сварыцца, крычаць.
Няма чаго ш. з-за дробязі.
3. Ажыўлена абмяркоўваць што-н., рабіць прадметам усеагульнай увагі.
Ш. пра свае дасягненні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)