малапрадукцы́йны, ‑ая, ‑ае.
1. Недастаткова прадукцыйны, які дае мала станоўчых вынікаў. Малапрадукцыйная праца.
2. Які дае недастатковую колькасць прадукцыі. Малапрадукцыйная жывёла. Малапрадукцыйная глеба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарназёмны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да чарназёму, з’яўляецца чарназёмам. Чарназёмная глеба. □ Перада мною распасціраліся зялёныя паплавы, чарназёмныя палі. Якімовіч. // Багаты чарназёмам. Чарназёмныя стэпы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ту́ндравы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да тундры; з’яўляецца тундрай. Тундравая зона. // Уласцівы тундры. Тундравая глеба. // Які жыве, расце ў тундры. Тундравая расліннасць. Тундравая курапатка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сіпа́к 1, сіпе́ц ‘пясчаная глеба сівага колеру’ (Сцяшк.), параўн. сіпу́н ‘сыпун, пясок каля рэчкі’ (Бяльк.), сіпе́ц ‘пясчаная глеба сівага колеру’ (Жд. 1), сіпэ́ц ‘мокры пясок’ (Сл. Брэс.), сіпе́ль ‘неўрадлівая сівая глеба’ (Варл.). Да сіпець (гл.); параўн. сіпуга.
Сіпа́к 2 ‘грубіян’ (Касп.), параўн. укр. сіпа́к ‘уедлівы начальнік’. Паводле ЕСУМ (5, 256), апошняе выводзіцца з укр. сі́пати ‘тузаць’, што да *sěpati, роднаснага ст.-інд. ksipáti ‘кідае’, гл. сепаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
урадлі́вы
1. плодоро́дный;
~вая гле́ба — плодоро́дная по́чва;
2. урожа́йный; хлеборо́дный;
у. год — урожа́йный (хлеборо́дный) год
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нятлу́сты, ‑ая, ‑ае.
1. Які змяшчае ў сабе мала тлушчу, даволі посны. Нятлустае мяса.
2. Які мала змяшчае ў сабе карысных для раслін рэчываў. Нятлустая глеба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стручо́к, ‑чка, м.
Маленькі струк. Шышкі, чорныя стручкі акацый, з жалудамі скрозь грыбная, глеба. Вялюгін.
•••
Александрыйскі стручок — плады расліны касіі, якія выкарыстоўваюцца ў медыцыне як слабіцельны сродак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Смактуга́ ‘нізкае месца на полі, дзе вымакае рунь’ (зэльв., Нар. словатв.). Да смактаць (гл.) з суф. ‑уг(а). Сюды ж смакту́н ‘падзолістая глеба’ (ашм., Сл. ПЗБ), смакту́нь ‘халодная неўрадлівая глеба’ (Скарбы) з суф. ‑ун, ‑унь, а таксама магчымы наватвор Ластоўскага смакту́г, смактугі́ ‘помпа’ (Ласт.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
няпло́дны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не прыносіць, дае мала пладоў. Няплодная вішня. Няплодная глеба.
2. Які не можа даць патомства. Аношка з жонкаю няплодны — Не павялося на дзяцей. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарназём, ‑у, м.
Урадлівая, багатая перагноем глеба ў стэпавых і лесастэпавых раёнах, якая вызначаецца цёмным колерам. Тлустыя скібы вільготнага чарназёму круціліся пад плугамі і клаліся адна на адну. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)