вельбо́т, ‑а, М ‑боце, м.

Лёгкая быстраходная вёславая лодка з вострым носам і кармою, прызначаная для выкарыстання на марскіх промыслах.

[Англ. whale-bot.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэ́дзька, -і, ДМ рэ́дзьцы, ж.

Караняплод з тоўстым і светлым (у цёмнай скурцы) коранем, з гаркаватым вострым смакам і пахам.

Як горкая рэдзька (разм.) — вельмі, надта (надакучыць, абрыднуць).

|| прым. рэ́дзечны, -ая, -ае і рэ́дзькавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзі́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, дзід, ж.

1. Старадаўняя колючая зброя ў выглядзе доўгага дрэўка з вострым металічным наканечнікам; піка.

2. перан. Пра што-н. высокае, вастраверхае.

Далёка за полем узвышалася ў неба чорная дзіда касцёла.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

завастры́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -во́стрыцца; зак.

1. Стаць вострым (у 1 знач.).

Нос завастрыўся (стаў танчэйшым да кончыка пры схудненні).

2. перан. Больш рэзка, больш ясна абазначыцца.

Пытанне завастрылася.

|| незак. завастра́цца, -а́ецца і заво́стрывацца, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

скрабо́к, -бка́, мн. -бкі́, -бко́ў, м.

1. Вострая лапатка для саскрэбвання чаго-н.

2. Вялікі шуфель з вострым краем для чэрпання грунту або якога-н. сыпкага матэрыялу.

С. аўтапагрузчыка.

|| прым. скрабко́вы, -ая, -ае (да 2 знач.).

С. транспарцёр.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прадра́ць, -дзяру́, -дзярэ́ш, -дзярэ́; -дзяро́м, -дзераце́, -дзяру́ць; -дра́ў, -дра́ла; -дзяры́; -дра́ны; зак., што.

1. Прадзіравіць, знасіць да дзірак.

П. рукавы на локцях.

2. Прарваць чым-н. вострым.

П. страху.

Вочы прадраць (разм., груб.) — прачнуцца.

|| незак. прадзіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

скрэ́бці, скрабу́, скрабе́ш, скрабе́; скрабём, скрабяце́, скрабу́ць; скроб, скрэ́бла; скрабі́; скрэ́бены; незак.

1. каго-што і без дап. Драпаць чым-н. вострым на паверхні.

С. падлогу.

Мыш скрабе за шпалерамі.

2. каго-што. Счышчаючы, дзерці чым-н. вострым, цвёрдым.

С. скавараду пяском.

С. снег.

3. што. Чысціць, знімаць верхні слой (пра маладую гародніну, рыбу і пад.).

С. моркву.

С. рыбу.

4. звычайна безас., перан. Хваляваць, трывожыць.

Цэлы дзень скрабе на душы.

|| аднакр. скрабяну́ць, -бяну́, -бяне́ш, -бяне́; -бянём, -беняце́, -бяну́ць; -бяні́.

|| наз. скрабе́нне, -я, н. (да 2 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

папрабіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.

1. Прабіць, праламаць што-н. у многіх месцах; прайсці праз што-н. з сілай — пра ўсё, многае.

П. палонкі.

Крыніцы папрабівалі пясок.

2. Пракалоць чым-н. вострым усё, многае.

П. ногі на цвікі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вастры́ць, вастру́, во́стрыш, во́стрыць; во́страны; незак., што.

1. Рабіць што-н. вострым.

В. серп, нож, брытву.

В. зброю (таксама перан.: рыхтавацца да ўзброенага нападу на каго-н.).

2. Рабіць завостраным (канец алоўка, пяра).

В. аловак.

|| зак. навастры́ць, -вастру́, -во́стрыш, -во́стрыць; -во́страны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

назубі́ць, ‑зублю, ‑зубіш, ‑зубіць; зак., што і чаго.

Спец. Навастрыць, наразаючы або насякаючы зубцы. Натачы, кавалёк, Вострым-востра сярпок, Адпусці, назубі, загартуй. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)