му́чыцца, -чуся, -чышся, -чыцца; незак.
1. Цярпець мукі, пакуты ад чаго-н.
М. ад болю.
2. з кім-чым і над чым. Рабіць што-н. з цяжкімі, вялікімі намаганнямі.
М. над складанай задачай.
|| зак. заму́чыцца, -чуся, -чышся, -чыцца і зму́чыцца, -чуся, -чышся, -чыцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ра́дзіцца, -джуся, -дзішся, -дзіцца; незак., з кім.
1. Прасіць у каго-н. рады (у 1 знач.).
Да бацькі заўсёды ішлі р.
2. Мець з кім-н. раду (у 2 знач.), раіцца.
Сябры сталі р., што рабіць далей.
|| зак. пара́дзіцца, -джуся, -дзішся, -дзіцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чарці́ць, чарчу́, чэ́рціш, чэ́рціць; чэ́рцім, чэ́рціце, чэ́рцяць; чэ́рчаны; незак., што.
1. Праводзіць лінію, рысу.
Ч. лініі ў сшытку.
Ч. круг цыркулем.
2. Рабіць чарцёж чаго-н.
Ч. план дома.
|| зак. начарці́ць, -чарчу́, -чэ́рціш, -чэ́рціць; -чэ́рцім, -чэ́рціце, -чэ́рцяць; -чэ́рчаны.
|| наз. чарчэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Гамзі́ць ’уплятаць, есці’ (Нас.), ’рабіць неакуратна’ (Бяльк.). Гл. га́мзаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Квэ́цацца ’марудна, няўмела што-небудзь рабіць’ (Сцяшк.). Гл. квэцаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Куда́сіць ’рабіць цуды’ (Нік. Напаў.). Гл. кудзеснік і цуд.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ні́ціць ’рабіць кабылкі ў нітах’ (браг., Нар. сл.), ’вязаць петлі ніта, рабіць ніт’ (Уладз.), ніціць ніт ’нацягваць ніткі ў ніце’ (ТС), ніціць ’сукаць ніткі’ (мсцісл., Жыв. сл.), ніціцца («ніт ніціцца») ’блытацца, перацірацца’ (ТС), укр. нитити ’нацягваць ніткі ў ніце’, рус. мітить ’рабіць петли для ніта’, серб.-харв. п©Ші ’распраўляць ніці ў ткацкім станку’. Паводле Запруднага (АКД, 15), праславянскі дэнамінатыў на ‑Пі ад *nitь (гл. нітка).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
соверша́ть несов.
1. (делать) рабі́ць; чыні́ць, учыня́ць; (о чём-л. дурном) твары́ць, вытвара́ць; (производить) право́дзіць; (осуществлять) здзяйсня́ць, ажыццяўля́ць; (исполнять) выко́нваць; (вершить) вяршы́ць;
2. (условие, сделку и т. п.) учыня́ць, заключа́ць; афармля́ць;
3. (об обряде) спраўля́ць; рабі́ць; (о богослужении) адпраўля́ць; см. соверши́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
камячы́ць, ‑мячу, ‑мечыш, ‑мечыць і каме́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак., што.
1. Рабіць камякі, ляпіць што‑н. з чаго‑н. мяккага, рыхлага. Камячыць шарыкі з паперы. □ Іван сядзеў на ложку, камечыў у зубах папяросу. Грахоўскі.
2. Сціскаць у камяк, мяць (звычайна пры хваляванні, перажыванні). Коля сядзеў, вінавата, нізка апусціўшы галаву, і камячыў шапку. Карпюк. // Націскаючы на што‑н., рабіць няроўным, мятым. Камячыць сукенку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паго́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Стан атмасферы ў данай мясцовасці. Сухая пагода. Марозная пагода. □ Лета было добрае, пагода спрыяла ўраджаю і рабоце. Колас. // Добрае надвор’е. Як мінае бура, настае пагода. Вось таму мне мілы росквіт веснавы. Гурло. Дым слупамі — на пагоду — Падымаецца ўгару. Калачынскі. Хто дажджом косіць, той пагодаю сушыць. З нар.
•••
Рабіць пагоду гл. рабіць.
Чакаць з мора пагоды гл. чакаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)