самаду́рства, ‑а, н.
Характар дзеянняў, паводзіны самадура. [Лемяшэвіч] не сумняваўся, што сакратар абкома, які прысутнічаў пры яго размове з Бародкам на лузе, адразу зразумее, чым абумоўлены яго перавод, абурыцца і спыніць гэтае самадурства. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скрабяну́ць, ‑бяну, ‑бянеш, ‑бяне; ‑бянём, ‑беняце; зак.
Аднакр. да скрэбці. Падаў [дзед] хлопцу вялую руку і скрабянуў чамусьці па яго далоні скурчаным каравым пальцам. Брыль. Тое, што сказаў Тарас, раптам скрабянула яго [Лоўгача] самалюбства. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вызы́ка, вызы́чка ’пазыка, дапамога’ (Нас.). Бязафікснае ўтварэнне ад вызычаць (гл.) і памяншальнае да яго. Адносна к на месцы заканамернага т гл. пазыка, пазычаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Патаркну́ць, патархну́ць, ’крануць’ (Сцяшк.). Да торкаць (гл.) < прасл. tъrk‑ati (Фасмер, 4, 83); роднаснае да яго літ. tùrkterėti штурхнуць’ (Буга, РФВ, 75, 151).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Плаўба́ ’плаванне’ (Стан.). Новаўтварэнне паводле чэш. plavba ’тс’. Ад яго пры дапамозе бел. суф. ‑(б)іт утворана таксама плаўбіт ’матрос’ (тамсама). як барацьбіт.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ала́х м. Алла́х;
◊ а. яго́ ве́дае — алла́х его́ зна́ет;
аднаму́ ала́ху (бо́гу, чо́рту і пад.) вядо́ма — одному́ алла́ху (бо́гу, чёрту и т.п.) изве́стно
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адштурхну́ць сов., прям., перен. оттолкну́ть;
яна́ са зло́сцю ~ну́ла яго́ — она́ со зло́стью оттолкну́ла его́;
твае́ ўчы́нкі ~ну́лі мяне́ — твои́ посту́пки оттолкну́ли меня́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пасвятле́ць сов., прям., перен. посветле́ть;
валасы́ ~ле́лі — во́лосы посветле́ли;
твар яго́ ~ле́ў, калі́ ён уба́чыў сваі́х — лицо́ его́ посветле́ло, когда́ он уви́дел свои́х
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мякчэ́ць несов., прям., перен. станови́ться мя́гче; смягча́ться;
ад ма́зі ску́ра ~чэ́е — от ма́зи ко́жа стано́вится мя́гче (смягча́ется);
сэ́рца яго́ ~чэ́ла — се́рдце его́ смягча́лось
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
схематы́зм, ‑у, м.
Спрошчанасць, трафарэтнасць у мысленні, у адлюстраванні чаго‑н. Адышоўшы ад схематызму і плакатнасці, беларуская літаратура выкрывала кулака ўжо не карыкатурна-гратэскна, а ў мнагагранным паказе яго ўнутранага аблічча, яго псіхалогіі. Перкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)